Özet:

Sınırlı olan doğal kaynakların yönetiminde en uygun yöntemleri tespit etmek ve kullanmak, teknolojinin etkin kullanılmasıyla kaliteli bilgiyle kısa zamanda sonuca ulaşmak günümüzde son derece önemlidir. Uzaktan algılama (UA) teknikleri bu bakımdan çok etkili bir araç olarak kullanılmaktadır. Objelerle doğrudan temas olmaksızın çeşitli parametreler hakkında bilgiler edinmek hem zaman hem de maliyet açısından avantajlar sağlamaktadır. UA teknolojileri birbirinden farklı birçok disiplinde kullanılmaktadır. Bu teknolojilerin kullanıldığı en önemli uygulama alanlarından biri de uydu görüntüleri yardımıyla kentsel gelişimin izlenmesidir. Kentsel arazi kullanımının detaylı olarak belirlenmesi karar vericiler, planlayıcılar, uygulayıcılar ve araştırmacılar için etkili planlama faaliyetleri yürütebilmeleri açısından önemlidir. Bu çalışmada Kastamonu ili merkez ilçesine ait 1999 - 2016 yılları arasındaki arazi örtüsü ve arazi kullanımının değişimi incelenmiş; arazi kullanımı ve değişimi grupları oluşturulmuştur. Öncelikle çalışma alanına ait uydu görüntüleri kontrolsüz sınıflandırma metoduyla sınıflandırılmış ve doğruluk dereceleri hesaplanmıştır. Sınıflandırılan uydu görüntüleri Yapay Sinir Ağları (YSA) yaklaşımı ile çalışma alanının 2033 yılındaki muhtemel arazi örüsü, kullanımı ve değişimi modellenmiştir. Buna göre çalışma alanında 1999 yılı ile 2016 yılı arasında meydana gelen değişim; ormanlık alanlar için %7.8 azalma, su alanları için %10.8 artma, tarım alanları için %13.9 azalma ve yapılaşma alanları için %10.9 artma şeklinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar ile arazi örtüsü ve arazi kullanımı değişiminin tespit edilmesi ve gelecekte nasıl bir seyir izleyeceğinin tahmin edilebilmesi için uygulanabilir pratik bir araç olduğu düşüncesine varılmıştır. Bu çalışmada kullanılan YSA yaklaşımının planlayıcı ve karar vericiler için önemli bir karar destek sistemi aracı olacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler: