Abstract:

Amaç: Bu çalışma, Türkiye’de gebelere verilen web tabanlı sağlık eğitimlerine yönelik yapılan lisansüstü tezleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışmanın evrenini Şubat-Mart 2023 tarihleri arasında, Türkiye’de Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında, “hemşire ve web ve/veya gebe” anahtar kelimeleri kullanılarak taranan çalışmalar oluşturmuştur. Taramada tarih aralığı gözetilmeksizin, hemşirelik anabilim dallarında yapılan ve gebelere verilen web tabanlı eğitimi değerlendiren tüm lisansüstü tezler seçilerek 7 lisansüstü tez çalışmaya dahil edilmiştir. Bulgular: İlk tezin 2006 yılında yayınlandığı, tezlerin %85,7’sinin doktora düzeyinde olduğu, %71,42’inin deneysel, %28,57’sinin yarı deneysel yöntem kullanıldığı, %71,4’ünün Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği alanında yayınlandığı saptanmıştır. Gebelere verilen web tabanlı sağlık eğitiminin, gebelerin günlük yaşam aktivitelerini olumlu yönde etkilediği, doğum sonu sigara relapsını azalttığı, doğum korkusunu azalttığı, doğum öz yeterliliğini arttırdığı ve doğum sürecini olumlu etkilediği belirlenmiştir. Gebelerin diyabet yönetimi ve öz bakım yeterliliklerini geliştirmede, anne ve bebek sağlığının geliştirilmesinde, maternal bağlanmada etkili olduğu bulunmuştur. Preeklampsili gebelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını geliştirmelerini, öz-etkililik yeterlik durumlarının iyileştirilmesini ve prenatal stres düzeylerinin azaltılmasını olumlu etkilediği ancak bebeklerin doğum şekli, kilosu, APGAR skoru ve beslenme durumlarını içeren neonatal sonuçlara katkı sağlamadığı bulunmuştur. Sonuç: Gebelere verilen web tabanlı sağlık eğitiminin gebelerin sağlığının korunmasında ve geliştirilmesinde etkili olduğu belirlenmiştir.

Keywords: