Abstract:

Hedef dilin kültürünü taşıyan deyimler, deyişler, alıntılar ve atasözleri gibi sabit kalıpların, yabancı dil derslerinin içeriklerine ve ders kitaplarına yansıtılması dil öğretiminin yanında kültür öğretimi açısından önemlidir. Kültür öğretimine temel yabancı dil seviyesinden itibaren deyimlerle başlamak, öğrenenlerin hedef dilin kültürünü daha iyi içselleştirmelerine ve daha başarılı öğrenme süreçlerine ulaşmalarına katkı sağlayabilir. Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi, yabancı dil öğretiminde deyimlerin temel düzey için çok kısıtlı, sınırlı, ezberlenmiş, duruma özgü, basit, kalıplaşmış, günlük, alışılmış, temel, bazı somut durumlara ilişkin, devamlı kullanılan ve kısa deyimler olmaları koşulu ile derslere dâhil edilmelerinin uygun olduğunu önermiştir. Bu çalışma, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temel A1 düzeyi kapsamında kullanılan deyimleri değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi temel alınarak hazırlanmış olan “Yedi İklim Türkçe Ders Kitabı A1” örneklem olarak seçilerek, mevcut deyimler genel tarama modeli ile tespit edilmiştir. Ders kitabının tanışma, ailemiz, günlük hayat, çevremiz, meslekler, ulaşım, iletişim ve tatil olmak üzere toplam sekiz ünitesinde kullanılmış deyimler belirlenmiş ve konu alanlarına göre değerlendirilmiştir. Ayrıca her konu alanı için temel düzey kapsamına uygun deyim önerileri de sunulmuştur. Çalışmada, deyimlerin temel A1 düzeyi yabancı dil olarak Türkçe derslerine dâhil edilmesinde, ünite konu kapsamlarını temele alan bir yaklaşım izlenerek deyim seçimlerinin daha çok gerçek anlamlı deyimlere ağırlık verilerek her ünite kapsamına özgü olarak çeşitlendirilmesi önerilmiştir.

Keywords: