Abstract:

Bu çalışma Türkiye’nin yoğun olarak dış ticaret yaptığı yedi coğrafi bölge ile potansiyeldış ticaretini belirlemeyi ve bu potansiyelin ne kadarını kullanabildiğini ortaya çıkarmayıamaçlamaktadır. Ana bulgular şu şekildedir: Bir taraftan, temel Çekim Denklemi (GravityEquation) tahminlenmek suretiyle, ikili dış ticaret hacmindeki bir değişimin temel olarakülkelerin milli gelirlerine ve ülkelerin arasındaki mesafeye bağlı olduğu, beklendiği gibi,teyit edilmiştir. Buna rağmen, önceki çalışmaların bulgularının aksine sınır komşuluğununTürkiye’nin komşularıyla ticaretine pozitif etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Diğer taraftan,Türkiye’nin dış ticaret ortaklarıyla potansiyelinin altında ticaret yaptığı ortaya çıkmıştır.Eğer Türkiye 1992-2012 döneminde ticaret potansiyelini tam olarak değerlendirseydi heryıl ortalama 65,9 milyar dolar daha fazla ihracat ve 42,9 milyar $ daha fazla ithalatyapmış olurdu. Avrupa Birliği (AB)önemli ticari ortağı olmasına rağmen Türkiye’ninAB ile mevcut ticareti AB ile potansiyel ticaretine çok yakındır. Buna karşın, Türkiye’nin,özellikle Afrika ve Ortadoğu gibi diğer bölgeler ile mevcut ve potansiyel ticaret seviyeleriarasında büyük açık vardır. Türk dış ticaret sektörü için alternatif bölgelerde yeni fırsatlarortaya çıkaran bu durum Türkiye’nin dış pazar çeşitlendirme politikası üzerine etki etmesibeklenebilir.

Keywords: