Özet:

Doğum, insan yaşamının en önemli geçiş dönemlerinden biridir. Her toplumda, bu dönemde yerine getirilmesi gereken birtakım inanç ve gelenekler bulunur. Bütün Türk dünyasında olduğu gibi Nogay Türklerinde de anne adayı, hamile kalma isteğinden başlayarak bazı âdetlere uymak ve âdetlerin gerektirdiği işlemleri yerine getirmek zorundadır. Ana yurtları Kuzey Kafkasya olan Nogay Türkleri son iki yüz yılda büyük kitleler hâlinde Anadolu’ya göç etmişler, doğum ile ilgili inanç ve geleneklerinin büyük bir kısmını göç ettikleri yerlerde de uygulamaya devam etmişlerdir. Ancak bu geleneklerden bir kısmı zaman içinde unutulmuş, bir kısmı Türkiye Türklerinin doğum gelenekleriyle karışmıştır. Doğum ile ilgili gelenekler doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası olmak üzere üç bölümde yerine getirilmektedir. Özellikle çocuğun doğumundan kırkı çıkıncaya kadar geçen zamanda yapılan bazı uygulamalar, bütün Türk kültüründe olduğu gibi Nogaylarda da önem kazanmaktadır. Doğum sonrasında uygulanan bazı gelenekler şunlardır: Çocuğun doğumu ve göbek bağının kesilmesi, çocuğun kundaklanması, beşik düğünü, çocuk görme, çocuğa ad koyma, çocuğu nazardan koruma, çocuğa kırk zıbın giydirme –kırklama, alkarısı, diş hediği, çocuğun yürümesi-kalakay yuvarlama, köstek kesme, çocuğun sünnet olması, çocuğun sütten kesilmesi vb. Bu makalede Anadolu’da Konya ilinin Kulu ilçesine bağlı Seyitahmetli köyüne yerleşmiş Nogay Türkleri ve Kuzey Kafkasya’da Karaçay Çerkez Cumhuriyeti’nde yaşayan Ak Nogayların doğum sonrası inanç ve gelenekleri incelenmiştir

Anahtar Kelimeler: