Özet:

Son dönemlerde yapılan çalışmalarda, üstbilişsel stratejilerin bilimsel kavramların ve becerilerin öğretilmesinde önemli bir rolü olduğu ve bu nedenle üstbilişsel stratejilerin Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM) disiplinlerinin öğretimine dahil edilmesi gerektiği belirtmektedir (NRC, 2012). Bu kapsamda hangi tür öğretim ortamlarının üstbilişsel stratejilerin kullanımını geliştirdiği disipline dayalı eğitim temelinde araştırma konusu olmaya başlamıştır. Gerek yurt içinde gerek yurt dışında gerçekleştirilen araştırmalarda araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim ile argümantasyon tabanlı öğretim uygulamalarının öğrencilerin üstbilişsel bilgi ve becerilerini geliştirmede başarılı olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, fen sınıflarında Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme (ATBÖ) yaklaşımının öğrencilerin üstbilişsel bilgi ve becerilerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma, Fen Bilimleri dersinde dokuz haftada gerçekleştirilmiştir. Dersler öğretmen kılavuz kitabındaki talimatlar doğrultusunda işlenmiştir. Laboratuvar etkinliklerini ise kontrol grubu geleneksel yaklaşıma dayalı olarak, deney-1 grubu açık araştırma-sorgulama temelli ATBÖ yaklaşımına dayalı olarak, deney-2 grubu rehberlikli araştırma-sorgulama temelli ATBÖ yaklaşımına dayalı olarak gerçekleştirmiştir. Veri toplama aracı olarak Üstbiliş Ölçeği kullanılmıştır (Yıldız, Akpınar, Tatar & Ergin, 2009). Çalışmanın sonunda iki sonuç elde edilmiştir. Bunlardan ilki öğrencilerin üstbilişsel bilgi ve becerilerini arttırmada ATBÖ temelli laboratuvar uygulamalarının, geleneksel temelli laboratuvar uygulamalarına göre daha başarılı olduğu diğeri ise öğrencilerin üstbilişsel bilgi ve becerilerini arttırmada rehberlikli araştırma-sorgulamaya dayalı ATBÖ laboratuvar uygulamalarının, açık araştırma-sorgulamaya dayalı ATBÖ laboratuvar uygulamalarına göre daha başarılı olduğudur.

Anahtar Kelimeler: