Abstract:

Türkiye’de bir tasarruf sahibi pay senedi yatırımlarında genellikle BİST100 endeksini dikkate alır. Çünkü BİST100, Borsa İstanbul’da işlem hacmi bakımından en yüksek 100 hisse senedinin göstergesidir, piyasa kapitalizasyon oranı yüksektir ve Türkiye borsası için baz gösterge olarak kabul edilir. Bu nedenle, borsa ile ilgilenen tasarruf sahipleri için bu endeksin göstermiş olduğu değişimler önemlidir. BİST100 endeksi, yatırım yapacaklar için öncü bir gösterge olarak kabul edilir. Yatırımcılar BİST100 göstergesinin değişimlerine göre, yatırım tercihlerinde değişiklikler yapabilir. Altın ise, hisse senetleri gibi bir yatırım aracıdır. Altın fiyatları, finans piyasalarındaki değişimlerden kolay etkilenir. Bu etkiye neden olan bazı faktörler bulunur. Söz konusu faktörlerdeki değişimler piyasada, altına olan arz ve talebi kolayca etkileyebilir ve bu durumda altın fiyatlarında dalgalanmalar meydana gelir. Altın fiyatları içerisindeki bu dalgalanmalar, farklı yatırım araçlarına yönelmeye neden olabilir. Arz-talep dengesi değişimleri ile altından farklı bir yatırım aracına eğilim olabilir. Altın ve pay senetleri yatırım aracı olarak görülür. Bu iki makro ekonomik değişkenin yatırım aracı olarak görülmesi nedeniyle aralarındaki ilişki incelenmelidir. Bu çalışmada makroekonomik değişken olarak görülen altının pay senedi fiyatları üzerindeki etkisi araştırılmak istenmiştir. Altının BİST100 endeksine ne ölçüde etkisi olduğu değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, yatırım yapanlar için altın fiyat değişimleri ile BİST100 endeksi fiyat değişimleri arasında herhangi bir nedenselliğin olup olmadığını araştırmaktır. Bu çalışmada hem altın fiyatları hem de BİST100 için 2016 Ocak – 2019 Aralık arasındaki dönemi kapsayan 49 aylık veri setleri kullanılmıştır. Toplanmış olan veriler doğrultusunda uygun VAR modeli kurulması için EViews10 yazılımı aracılığı ile birim kök testleri, otokorelasyon, değişen varyans ve normallik testleri yapılmıştır. Bu dört test sonucunda elde edilen VAR modeli üzerinde Granger nedensellik testi, etki-tepki testi ve varyans ayrışması testleri uygulanmıştır. Çalışma sonucunda altın fiyatlarındaki bir değişimin BİST100 endeksini ve aynı zamanda BİST100’de meydana gelen değişimin altın fiyatlarını etkilemediği, bu iki değişkenin birbirinin nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

Keywords: