Abstract:

Kültürün önemli bir unsuru olan din, tarih, dil, sanat ve estetik gibi insanlığın başlangıcından bu yana insanla beraber var olan, içerdiği inanç ve ibadet ilkeleriyle daima kültürler üzerinde büyük etkisi olan bir olgudur. Din, bireyin sosyal hayattaki rolünün ne olduğu sorusuna cevap ararken başvurduğu en önemli referans kaynaklarından biridir. Bu nedenle hiçbir fert ve toplum, dinin etkisinden uzak kalamaz. Din, insanın diğer insanlar, varlıklar ve Allah ile olan münasebetlerini düzenleyen sosyal bir güce ve etkiye sahiptir. İnsanların sosyal hayattaki faaliyetlerini anlayabilmek için, inançlarının özelliklerini ve şahsiyetlerinde oynadığı rolü bilmek gerekir. Çünkü inancın, insan psikolojisi ve dolayısıyla sosyal yaşayışı üzerinde önemli etkisi vardır. Kadim Yunan filozofu Mestrius Plutarchus (MS. 46 - 120?) “Dünyayı geziniz, dolaşınız, medeniyetsiz, şehirsiz, duvarsız insan topluluğu görebilirsiniz ama mabetsiz ve mabutsuz insan topluluğu göremezsiniz” der. Bu tebliğimizde, insanın olmazsa olmazlarından olan, her devirde, her mekânda her yaş ve cinsiyeti kapsayan, dinamik bir yapısı olan dinin işlevselliğinin kültür hayatımızdaki belirleyici rolü üzerinde duracağız. Ana başlıklar halinde şu hususları ele alacağız: a. Felsefe ve sosyoloji bilimine göre dinin tanımı, b. Dinlere göre dini tanımı, (Yahudilik/Hıristiyanlık/İslamiyet) c. Dinin sosyal ve psikolojik hayattaki fonksiyonu, d. Bir kültür unsuru olarak din: 1. Dili besleyen bir unsur, 2. Sanatı besleyen bir unsur, 3. Kültürün tamamlayıcı bir unsuru olarak din.

Keywords: