Özet:

Şairler, edebiyatın her kolunda ve pek çok edebî türde peygamber şiiri yazmış, peygamberler ile ilgili her türlü bilginin mevcut olduğu eserler vücuda getirmişlerdir. Onlar, Hz. Peygamber’e duydukları sevgiyi ve bağlılığı da şiirlerinde O’nun hayatı, özellikleri, kişiliği ile ele almışlar, sahip olduğu yüceliği övmüş, sevgilerini dile getirmiş, O’ndan şefaat beklemişlerdir. Türkmen şivesiyle ve sade bir üslupla şiirler yazmış olan büyük Türkmen şairi Mahtumkulu da Hz. Peygamber’e olan sevgisini, şiirlerinde O’nun son Peygamber oluşu, Allah’ın habîbi oluşu, ümmetine düşkünlüğü ve mucizeleri gibi konularla, O’nu en güzel isim ve sıfatlarıyla anarak edebi bir tarzda ortaya koymuştur. Mahtumkulu’nun Divanında Hz. Peygamber’i tararken dikkatimizi çeken temel husus, onun yazdıklarında, aldığı medrese eğitiminin yansımasının görülmesidir. Divanındaki konumuzla alakalı çoğu şiirinde Mahtumkulu, bir fakih, bir mürebbi, bir uyarıcı, bir öğütçü, bir muallim olarak görünmektedir. İkinci husus ise onun bir mürşid gibi dergâhındaki dervişlere sahip çıkan, onları irşad eden, onlara vaaz ve nasihat eden bir şeyh gibi görülmesidir. Ayrıca en önemlisi o, tasavvufun tesirini derinlemesine hissettiren, “nur-i Muhammedî”nin somutlaşmış bir örneğini sunmaktadır. Mahtumkulu’nun Hz. Peygamber anlayışı, geleneksel dergâh-medrese/sûfi-molla anlayışına uygun, klasik Ehl-i Sünnet çizgisinde bir anlayış özelliklerini taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: