Abstract:

Medyada sağlık problemleri ve hastalıklarla ilgili verilen enformasyonun halk sağlığının korunması üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Web 2.0 ile ortaya çıkan iletişim teknolojilerindeki yeni gelişmeler konvansiyonel medyanın yanı sıra İnternet ve sosyal medyada da farklı içeriklerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bununla birlikte, bu ortamlarda sağlık sorunlarının nedenleri ive çözümleri hakkında tıbbi uzmanlığı olmayan kişilerce bilgi paylaşımı, kişilerin yanlış bilgilenmesine ve sağlıklarının zarar görmesine neden olabilir. Sağlık sorunlarına İnternet ve yeni medya araçları vasıtasıyla çözüm arayan kişiler, YouTube'un sunduğu içeriklerle karşılaşmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, YouTube'da yer alan sağlık konularıyla ilgili videoların ne kadarının bilimsel dayanakları olan içerik barındırdığının araştırılmasıdır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun “2018 Yılı Bireyler Tarafından Beyan Edilen Hastalık/Sağlık Sorunları İstatistikleri”ne göre Türkiye'de en sık görülen sağlık sorunu (%15,8) Hipertansiyon/Yüksek Tansiyon olarak bilinen kalbin kanı pompalarken damarlarda oluşturduğu basıncın normal değerlerin üzerinde olması durumudur. Bu doğrultuda, bu çalışmada YouTube’da Hipertansiyon/Yüksek Tansiyon ilgili içeriklerin bilimsel geçerliliği üzerine bir analiz yapılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın araştırma sorusu seti şu şekilde tasarlanmıştır: (1) Hipertansiyon/Yüksek Tansiyon konusuna ilişkin YouTube'daki videolarda ne tür nedenler gösterilmekte ve çözümler önerilmektedir? (2) Hipertansiyonla ilgili nedenler ve çözümler, bilimsel dayanağı olan ve olmayan video türleri arasında nasıl farklılık göstermektedir? (3) Sağlık uzmanlarının nitelikleri (unvan, meslek vb.) farklı video türleri arasında nasıl farklılık göstermektedir.? Çalışma, araştırma sorularını araştırmak için içerik analizi yöntemini kullanmaktadır. Çalışmada analiz edilen içeriklerin üreticilerinin önemli bir çoğunluğunun uzman hekimler dışında, bitkisel çözümler öneren kişi ve kuruluşlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: