Özet:

Nevşehir iline bağlı Göreme ilçesi; İç Anadolu’nun güneydoğusunda volkanik faaliyetlerin oluşturduğu bir kuşak üzerinde yer alan ve pek çok ili kapsayan Kapadokya Bölgesi içerisindedir. Göreme, ilk kez Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 17.10.1976/A.69 sayılı kararı ile onaylanan 1/25.000 ölçekli Kapadokya Çevre Düzeni Planı içinde yer almaktadır. Yerleşimde 1965 yılında hazırlanan imar planı uygulanamamış, yeni koruma amaçlı imar planı ise 1987 yılında onaylanmıştır. Bu plana göre; doğal ve kentsel sit alanları ile çevrili olan Göreme’de Kültür Bakanlığı Kayseri Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 01.03.1989/372 sayılı kararı ile Göreme Kentsel Sit Alanı içerisinde dört cami (Gaferli, Aydınlı, Bahçeli ve Halil Ağa), iki kilise ve bir çeşme olmak üzere toplam yedi anıtsal yapı tescil edilmiş, bir çeşmenin de tescili önerilmiştir. Bu çalışmanın amacı Göreme’de uygulanacak Koruma Amaçlı İmar Planı ile Kentsel Sit Alanı içerisinde ve dışarısında yer alan, somut kültür mirası kapsamında korunması ve gelecek nesillere aktarılması gereken anıtsal yapıların irdelenmesidir. Çalışma kapsamında tarihsel süreç içerisinde yerleşimin mekânsal yapısının gelişimi, somut kültür mirasına ilişkin koruma kararları ve Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmaları ile yerleşimde tescillenen ve tescili önerilen anıtsal yapıların mimari özellikleri irdelenmiş, Göreme’nin bütüncül bir yaklaşımla korunmasına yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: