Özet:

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin sosyobilimsel bir konu olan organ ve doku bağışı ile ilgili kararlarını ve bu süreçte kullandıkları informal muhakeme örüntülerini tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Düzce ilindeki 4 farklı devlet ortaokulunda öğrenim gören 35 kadın, 40 erkek toplam 75 gönüllü öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni benimsenmiştir. Araştırmanın veri kaynağını organ ve doku bağışıyla ilgili olumlu ve olumsuz metinlerin de yer aldığı 6 açık uçlu sorulardan oluşan bir form oluşturmaktadır. Öğrencilerin açıklamaları rasyonel, duygusal ve sezgisel olmak üzere üç informal muhakeme örüntüsüne göre betimsel analiz tekniğine göre analiz edilmiştir. Ölçme aracından elde edilen veriler araştırmacılar tarafından informal muhakeme örüntüleri boyutunda karşılıklı analiz edilmiş ve güvenilirlik 0,85 olarak hesaplanmıştır. Araştırmada öğrencilerin büyük çoğunluğunun organ ve doku bağışına olumlu yaklaşmakla birlikte kadınlarda ve sınıf düzeyi yüksek olan öğrencilerde olumlu yaklaşma oranının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Olumlu yaklaşan öğrenciler daha çok duygusal informal muhakeme örüntüsünü kullanırken, olumsuz yaklaşanların ise daha çok mantıksal bir gerekçeye dayandırarak rasyonel informal muhakeme örüntüsünü kullandığı tespit edilmiştir. Cinsiyete göre ise; kadınlarda ve erkeklerde duygusal informal muhakeme örüntüsünün ağır bastığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşın erkeklerin rasyonel informal muhakeme örüntüsünü kullanma düzeylerinde kadınlara kıyasla belirgin bir fark olduğu görülmüştür. Ayrıca sınıf düzeylerine göre; 6.sınıfların daha çok duygusal, 7. Sınıfların rasyonel, 8. Sınıfların hem duygusal hem rasyonel informal muhakeme örüntülerine göre görüş bildirdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: