Özet:

Öz-yönetim kuramınının temel alındığı bu çalışma, üniversite öğrencilerinin bireysel farkındalıklarının ve seçim hissinin kendi kariyerlerine ilişkin seyirlerini ve sosyoduygusal eşlikçilerini araştırmayı amaçlamaktadır. Buna göre, farkındalık (duygularının ve kendilik hissinin farkına varma durumu) ve seçimin (kendi davranışlarına ilişkin seçim hakkı olduğunu hissetme durumu), kariyer gelişimi sürecindeki öğrencilerin stres yönetimine ve genel pozitif duygu durumlarına olumlu etkisi olacağı; bu etkinin de yüksek kariyer uyum yetenekleri ve düşük dışsal kariyer odağı aracılığıyla olacağı beklenmektedir. Ankara Üniveristesi'nden 595 üniversite öğrencisinin katıldığı bu çalışmada, ilgili ölçeklerle bir model testi edilmiştir. Yol analizi sonuçlarına göre: 1) Seçim, beklendiği gibi, genel pozitif duygu durumunu kariyer uyum yetenekleri aracılığıyla yordamıştır; 2) Farkındalık, stres yönetimini ve genel pozitif duygu durumunu beklendiği gibi doğrudan ama dışsal kariyer denetim odağının (beklenenin aksine) olumlu aracılığıyla dolaylı olarak yordamıştır. Öz-yönetim temelli kariyer araştırmalarında duygusal-sosyal zeka göstergelerinin kariyere ilişkin seyirlerini ele alması açısından ilk olan bu çalışma, öz-yönetim kuramına karşı bir tablo çizmemektedir. Aksine, bu bağlantılar, Türkiye'deki iş gücü piyasasının özelliklerinin ve özerk davranışlardaki farklılıkların kültürel arka planının iyi bir yansıması olarak düşünülebilir; farkındalık ve seçimin denetim odağı ve uyum yetenekleriyle değişen pratik ve sosyal doğurgularının altını çizer.

Anahtar Kelimeler: