Özet:

Arketipsel sembolizm son dönemlerde edebî eserlerin incelenmesinde yaygın biçimde kullanılan yöntemlerden biridir. Bu çalışmada Dede Korkut anlatılarından Deli Dumrul hikâyesi arketipsel sembolizm bakımından incelenmiştir. Anlatıda arketiplerin çokça kullanıldığı görülmüştür. Aynı kişilerin birden fazla arketipi taşımaları ve aynı arketipin farklı kişilerde değişik biçimlerde görülmesi anlatıyı farklı kılmaktadır. Anlatıda görülen arketipler arasındaki organik ilişki, edebî eserlerin oluşumu üzerinde yeniden düşünmeyi gerekli kılmaktadır. Arketipler arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Hiçbir arketip tesadüfi olarak seçilmemiştir. Bu bakımdan arketipsel incelemelerde arketiplerin belirlenmesi kadar, arketipsel bağların çözümü de anlatıların yorumlanmasında önemlidir. İncelemelerde bugüne değin göz ardı edilen arketipler arası ilişkinin tespiti, olay ve kişilerin değerlendirilmesinde daha objektif sonuçlara ulaşmayı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: