Abstract:

Makalemiz ölümsüzlük düşüncesi ekseninde kişinin kişisel kimlik problemini felsefî-teolojik bir perspektiften ele alarak şümullü bir şekilde tartışmayı hedeflemektedir. Kişinin kimliği, bir bireyin kişi sayılabilmesi için ne gibi kıstasların gerekli olduğunu, başka bir ifadeyle kişisel özdeşliğe sahip olabileceğini konu alan dinî ve felsefî bir sorundur. Ölümsüzlük düşüncesinde kişisel kimlik problemi; özsel olarak ölen kişiyle ölümden sonraki hayatta var olan kişinin devamlılığını sürdürmesi gerekir ki aynı kişi sayılabilsin. Burada kimlik, bir kişinin zaman içinde özdeşliğini/devamlılığını belirten özellikler bütünü olarak ortaya çıkmaktadır. Bu problemde çözümlenmesi gereken temel şey, bir kişinin aynı ya da farklı kişi olduğunun belirlenmesini sağlayan ölçütlerin neler olduğunun belirlenmesidir. Bu durum felsefede kişinin kişisel kimlik problemi olarak görülmektedir. Kişinin kimliğinin tespit edilebilmesi için kişinin ontolojik mahiyetinin temel referansı nedir? sorusu hususunda farklı yaklaşımlar vardır. Bu kuramlar: Kimliğin temel referansını bedensel unsurlara dayandıran materyalist öğretiler, kimliğin temel kıstasını hafıza/psikolojik bilinç olarak kabul eden hafıza kuramı, kişiliğin temel kıstasının ancak zihin/ruh olabileceğini iddia eden dualist bakış açıları ve son olarak teist yaklaşımların dinî değerler üzerinden şekillenen yeniden diriliş/yaratılış yaklaşımlarıdır. Ölümsüzlük problemi geniş uzantıları olan, Tanrı’nın varlığı, insanın özgürlüğü ve nihai varoluşumuzla ilgili felsefî-teolojik sorunların başta gelen problemlerinden biridir. Bu problem hakkında belli bir görüşe sahip olmanın, yalnız nihai mukadderatımız açısından değil, dünyada ve ölüm sonrası yaşamda var olan hayatımız açısından da kapsadığı durumlar vardır. Bu durumlar/hususlar kişiliğimiz, kişisel kimliğimiz ve dünyaya yönelik görüşlerimiz açısından son derece önemlidir. Söz konusu konuya herkesin ilgi duyduğu, önem verdiği ve varoluşsal değer taşıdığı problemin başka bir yönüdür. Ölümsüzlük düşüncesi açısından ele alacağımız kişinin kimlik problemini ruh-beden ilişkisi bağlamında ele alarak felsefi bir bakış açısıyla tartışmayı amaçlamaktadır.

Keywords: