Özet:

Kalkınma iktisadı olarak bir alt disiplinin ortaya çıkısı ve bu disipline yönelik varlığın hem gelişmiş hem de azgelişmiş ülkelerce kabullenilişi İkinci Dünya Savaşı sonrasında gerçekleşmiştir. İki kutuplu dünyanın varlığı ve batılı ülkelerin azgelişmiş ülkeleri kendi saflarına çekme çabası kalkınma iktisadının gelişimine ivme kazandırmıştır. Kalkınma yazınında; kalkınma, sanayileşme, batılılaşma ve modernleşme kavramları neredeyse eş anlamlı olarak kullanılır. Egemen kalkınma düşüncesinde azgelişmiş ülkelerin kalkınmasının önündeki engel bu ülkelerin tarihsel, kültürel, ideolojik ve etik değerleridir. Kalkınma Batı uygarlığınca yaratılan maddi ilerlemeyi yakalamak olarak algılanır. Dolayısıyla kalkınmak isteyen bir ülkenin modernleşmesi ve dolayısıyla Batılılaşması gereklidir. Modernleştirme ve kalkınma çabaları ile kültürel farklılıklar hiyerarşik açıdan sınıflandırılmaktadır. Kalkınma adına uygulanan müdahalelerin meşru hale getirilmesi için Batılı kültür modeli idealize edilerek bir ölçüt haline dönüştürülmüştür. 1970’lere kadar kalkınma iktisadı altın çağını yaşamış olmasına rağmen bu tarih sonrasında krize sürüklenmiştir. Kalkınma politikalarının başarısız olması nedeniyle geleneksel kalkınma iktisadına güven zedelenmiş ve sorgulanmaya başlanmıştır. Azgelişmiş ülkelerin kendilerine özgü zengin bir medeniyetleri ve kültürleri vardır. Kalkınma uğruna bunları feda etme ya da dönüştürme çabaları başarısız olmuştur. Batıya ait yaşam biçiminin sanayileşme, batılılaşma, modernleşme ya da kalkınma adı altında kutsanması üçüncü dünya ülkelerinin, kültürlerinin başkalaştırılmasıyla sonuçlanmıştır. Bu çalışmanın amacı batılı kalkınma düşüncesinde ortaya çıkan krizin temel nedeninin, bu düşüncede azgelişmiş ülkelerin kültürlerinin önemsenmeyerek kalkınmanın batılılaşma ve modernleşme olarak ele alınmış olmasından kaynaklandığının ortaya konulmasıdır.

Anahtar Kelimeler: