Özet:

15. yüzyılda yaşamış olan Ahmet Paşa, geleneğin yetiştirdiği önemli isimlerden biridir. Şairin doğum yeri ve doğum tarihi ile ilgili çeşitli görüşler bulunmakla birlikte ömrünün büyük bir bölümünü Bursa’da geçirdiği bilinmektedir. Fatih döneminde yıldızı parlayan Ahmet Paşa müderris, kazasker, vezirlik gibi çeşitli görevlerde bulunduktan başka Fatih’e hocalık da etmiştir. Fatih zamanında uğradığı bir talihsizlik ile sultan tarafından cezalandırılmış ve yazdığı ünlü “kerem” redifli kasidesi ile kurtulmuştur. Böyle bir musibet yaşamasına rağmen Ahmet Paşa, ⅠⅠ. Bayezid döneminde de şiirleriyle padişahın teveccühünü kazanmış ve hayatı boyunca devlete yakınlığını kaybetmemiştir. Paşa, son görev yeri olan Bursa’da ölmüş (902/1496-97) ve Muradiye Medresesi yakınında yaptırdığı türbeye defnedilmiştir. İnce hayal dünyası ve ahenkli üslubuyla oluşturduğu şiirler, klasik şiirde asırlarca sürecek bir dönemin kapısını aralamıştır. Şiirlerinden hareketle şairin, Türkçenin yanı sıra Arapça ve Farsçaya da hâkim olduğu görülmektedir. Yazdığı nazireler ve tarih manzumeleri ile gerek devrinde yetişmiş olan gerekse devrinden sonraki şairlere öncülük eden Ahmet Paşa’nın bilinen tek eseri Divan’ıdır. Ahmet Paşa ve divanı ile ilgili geçmişten günümüze birçok çalışma yapılmış ve hala da yapılmaktadır. Çalışmamız meydana getirilirken, bibliyografya çalışmalarının gerek araştırma yapılan alana gerek araştırmacılara sağladığı faydanın bilinen bir durum olması hasebiyle, Klasik Türk Edebiyatı sahasına bu tür çalışmaların kazandırılması gerektiği düşüncesinden yola çıkılmıştır. Bu çalışma Ahmet Paşa’nın tek eseri olan divanının nüshalarının nerelerde bulunduğunu tespit etmek ve Paşa ile ilgili yapılan çalışmaları bir araya toplamak amacı ile meydana getirilmiştir. Olabildiğince titiz ve geniş yelpazeli bir araştırma gerçekleştirmeye gayret edildiyse de gözden kaçan çalışmaların olabileceği malumdur. Konu ile ilgili araştırma yapan ve yapacak olanlara başvurabilecekleri toplu bir kaynak olması dolayısıyla çeşitli yönlerden fayda sağlayacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler: