ASOS INDEKS
Görüntüleme
3
Türk dil ve kültür evreninde Uygurlar, etkin çeviri çalışmalarının yapıldığı, bilim, teknik, eğitim, düşün ve kültür alanında bir uyanışın başladığı, Türk dilinin yapısının getirdiği olanaklarla yeni kavram ve terimlere karşılıklar üretilip Türk dilinin söz varlığının geliştirildiği, yükseltildiği ve derinleştirildiği bir dönemdir. Bu dönemin söz varlığında yazı, yazın, kitap, kütüphane, baskı teknikleriyle ilişkili olan “istinsah / kopya etmek” karşılığında kullanılan kodtur- ~ koddur- ~ kodur- ~ kotur- biçimlerindeki eylemin farklı yazımları hem Eski Uygur Türkçesinin dillik ölçütlerine göre değerlendirilmiş hem de eylemdeki ses değişimi ekin yapısı ve işlevi göz önüne alınarak morfonetik bakımdan açıklanmıştır. Söz konusu eyleme eşyazımlı kod- “bırakmak, koyuvermek” ve kud- “dökmek, boşaltmak” eylemlerinden hangisinin kaynaklık edebileceği aralarındaki “bulaşma” dikkate alınarak artzamanlı karşılaştırmalı yöntemle anlambilimsel ölçütlere göre değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Dîvânu Lugâti’t-Türk’te “istinsah / kopya etmek” karşılığındaki köçür- ve yul- eylemleriyle karşılaştırılarak iki farklı çevre ve dönemin söz varlığındaki değişimine karşın Türk dilinde işletilen bilişsel haritanın derin yapısı, mantığı betimlenmeye çalışılmış ve Eski Türkçenin kavramlara karşılıklar üretmedeki zenginliği ve söz varlığının genişliği gösterilmiştir.
Uyghurs in Turkish language and culture corpus is period in which effective translation studies were carried out, an awakening in the field of science, technical, education, ideas and culture began, and the vocabulary of Turkish language was developed, enhanced and deepened by producing new concepts and terms with the possibilities brought by the structure of the Turkish language. On the vocabulary of this period, different spellings of the verb in the form kodtur- ~ koddur- ~ kodur- ~ kotur- used in meaning of to copy, which is related to writing, literature, book, library, printing tecniques, were evaluated according to the linguistic criteria of Old Uyghur Turkish, and phone change in the verb was explained in terms of morphophnetics, taking into account the structure and function of the affix. Which of co-spelled verbs kod- “to give up, to release” ve kud- “to pour out, to evacuate” could be the mentioned verb was evaluated according to semantic criteria with the diachronic comparative method, taking into account the “contamination” between them. In this context, it has been tried to describe the deep structure and logic of the cognitive map operated in Turkish language, despite the change in the vocabulary of the different setting and period, by comparing it with the verbs köçür- and yul-, which means “to copy” in Dîvânu Lugâti’t-Türk and the richness of Old Turkish in producing corresponding concepts and the breadth of its vocabulary are shown.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
