Özet:

Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencileri arasında diyet kalitesinin, algılanan stres ve diğer psikolojik etmenler ile ilişkisini değerlendirmek amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Bireyler ve Yöntem: Çalışmanın örneklemini Ankara’nın farklı üniversitelerinde ve bölümlerinde öğrenim görmekte olan 500 gönüllü kız öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilerin yaş ortalaması 21.3±1.90 yıldır (17-29 yaş). Gelişigüzel örnekleme yöntemi ile seçilen katılımcılarla yüz yüze görüşülerek, genel özelliklerini ve sağlıklı yeme alışkanlıklarını saptamaya yönelik hazırlanan soru kağıdının yanı sıra Cohen’in Algılanan Stres Ölçeği ile Rosenberg Özsaygı Ölçeği uygulanmıştır. Diyet kalitesi, geriye dönük 24 saatlik hatırlatma yöntemi ve 45 besini içeren besin tüketim sıklığı soru kağıdı verileri kullanılarak, Sağlıklı Yeme İndeksi-SYİ (HEI-2005) ile değerlendirilmiştir. Bulgular: SYİ skoru yaş, eğitim süresi veya eğitim görülen bölüme (sağlıkla ilişkili olan ve olmayan bölümlere) göre farklılık göstermezken (p>0.05), kalınan yere göre önemli düzeyde değişmektedir (p<0.05). Rosenberg Özsaygı Ölçeği puanları öğrencilerin okuduğu sınıf ve kaldıkları yere göre önemli farklılık göstermektedir (p<0.05). Cohen’in Algılanan Stres Ölçeği puanı genel özelliklerin hiçbiri ile önemli düzeyde farklılık göstermemektedir (p>0.05). Katılımcıların %17.6’sında diyet kalitesinin zayıf olduğu saptanırken, diyet kalitesinin geliştirilmesinin gerektiği ve iyi olduğu belirlenen öğrencilerin sıklığı sırasıyla %76.6 ve %5.8 olarak bulunmuştur. Diyet kalitesi ‘zayıf’, ‘geliştirilmesi gerekir’ ve ‘iyi’ olarak tanımlanan grupların SYİ skorlarının ortanca değerleri sırasıyla 45.0, 65.0 ve 84.0’dır. SYİ puanları ile Rosenberg Özsaygı Ölçeği puanları arasında zayıf pozitif ilişki saptanmış (r=0.139, p=0.002), ancak, SYİ puanları ile Cohen’in Algılanan Stres puanları arasında ilişki bulunamamıştır. Sağlıklı yeme indeksine göre diyet kalitesi “iyi” olarak tanımlanan öğrencilerin algıladıkları stres düzeyi daha düşük, Rosenberg özsaygı puanları ise daha yüksektir. Ancak bu farklılıklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç: Üniversite öğrencilerinin diyet kalitesi özsaygı ve algılanan stres durumlarından etkilenebilir. Öğrencilerin sağlıklı beslenme bilinç düzeyinin arttırılması, özsaygılarının geliştirilmesi ve algılanan stres konularında eğitim programlarının geliştirilmesi ve uygulanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: