Özet:

Mimarlık tarihçisi içerisinde yer aldığı farklı etki alanları kapsamında mimarlık nesnesini konu edinmiştir. Kültürel, toplumsal, sosyal, ideolojik değişkenler bu etki alanlarını ve mimarlık nesnesinin ele alınışını biçimlendirmiştir. Böylece mimarlık tarih yazımı, tarihçilerin farklı bakış açıları çerçevesinde organize edilmiştir. Mimarlık tarihçileri geçmişi düzenlemek, analiz etmek için günümüzde katı çerçevelere sahip olmayan, sınırları birbiri içine geçen, bir arada kullanılabilen çeşitli yöntemler izlemişlerdir. Türk evi Türkiye mimarlık tarihi yazımında konu olmuş kavramlardan biridir. Genellikle geleneksel konut mimarisi, koruma alanları kapsamında düşünülen bu kavram üzerine yapılmış çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalar Türk evi’nin tipolojik çözümlenmesi, şekillenmesini etkileyen kültürel-sosyal-geleneksel-fiziksel veriler, köken tartışmaları, etkileşim alanları, farklı kültür ve coğrafyalar ile ilişkisi, günümüze yansıması, modern dönem ile bağlantısı-karşılaştırılması gibi ilişkiler üzerinden yürütülmüştür. Mimarlık tarihi yazımında, 19. yüzyılın sonlarından başlayarak tarihçilerin benimsediği tarih yazma yöntemleri ve bu yöntemlerin araştırma malzemesinin doğasına uygun şekilde bir arada kullanıldığı veya dönüştürüldüğü yaklaşımlar gözlenmektedir. Bu süreçte mimarlık tarihi yazımında Türk evi kavramının ele alınış yöntemleri de değişkenlik göstermektedir. Bu çalışmada farklı bakış açıları doğrultusunda ele alınan Türk evi kavramının süreç içerisindeki mimarlık tarih yazımı incelenmiştir. Bu çerçevede Türk evi kavramına ilişkin olarak üretilmiş metinlerdeki tarih yazımı yöntemlerinin mimarlık tarihi yazımındaki çağdaş yaklaşımlar ve yaklaşım kategorileri çerçevesindeki konumları tespit edilerek konuya alternatif yaklaşım potansiyelleri de değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: