Abstract:

Nahiv külliyâtının genişleyip durgunluk devresine girdiği V. (XI) yüzyılda medrese eğitiminin başlamasına paralel olarak Arap olmayanların da İslama girmesiyle baş gösteren Arapça öğretimi sorunu âlimleri farklı arayışlara itmiştir. Nahivciler, VI. (XII) yüzyıla gelindiğinde öğrencilerin kolay ezberlemeleri için şiirin etkili ve özlü anlatımından yararlanarak manzum eserler yazmaya başlamışlardır. Didaktik şiirle yazılan Elfiyyeler de bu tür eserlerdendir. Elfiyyeler; özlü bilgiler sunan, şiir diliyle süslenmiş, çoğunlukla recez bahriyle yazılmış bin beyitten oluşan manzûmelerdir. Birçok ilim dalında nazmedilen bu eserler pozitif bilimlerden Arap gramerine oradan da İslamî ilimlere geçerek bir gelenek halini almıştır. İlmî konuların şiir diliyle veciz olarak işlenmesi ve herhangi bir ilim dalına ait bütüncül bilgiler içermesi bu manzûmelerin özelliklerindendir. Günümüzde bu geleneğin yeniden okunmasının öğrenciye Arapça öğretiminde pratik fayda sağlayacağı düşüncesindeyiz. Bu amaçla makalemizde Elfiyye geleneğini ve Arap gramerine dair yazılmış Elfiyyeleri tanıtarak bu eserlerin Arapça öğretimindeki yerini değerlendirmeye çalışacağız.

Keywords: