Özet:

Bu çalışmada tüketicilerin etnosentrizm düzeyleri ve sahip olunan etnosentrizm düzeyinin ürün tercihlerindeki tutumlara olan etkisi incelenmiştir. Farklı etnik kökendeki tüketicilerin farklı etnosentrik eğilimlere sahip olduğu araştırma sonucunda ortaya çıkmıştır. Ayrıca demografik değişkenlere göre etnosentrik düzeyi de değişmektedir. Türk, Kürt ve Alevi tüketicilerin ürün gruplarına ilişkin yerli/yabancı ürün tercihleri farklılaşmaktadır. Türkler en yüksek etnosentrizm düzeyine (ort.59) sahip olarak ilk sırada gelirken, Aleviler ikinci sırada (ort.46) ve Kürtler (ort.41) üçüncü sırada etnosentrik düzeyi yüksek etnik grup olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışma sonucunda bulunan bir başka sonuçta cevaplayıcıların otomobil, bilgisayar, cep telefonu gibi ürünlerde belirgin şekilde yabancı ürün/marka tercihinde bulundukları, gıda ve mobilyada ise yerli ürün/marka tercih ettikleridir. Ayrıca cevaplayıcıların yabancı turistlere, doğrudan yabancı yatırımlara, ülke temsilciliklerine ve yabancı firma isimlerine karşı tutumlarını belirlemek amacıyla sorulan bütün sorulara “anlayışla karşılarım” cevabını vermiş olmaları çalışmanın dikkat çekici bir başka sonucudur. Bu cevaplayıcıların “orta düzeyde” etnosentrik eğilime sahip olmalarına bağlanabilir. Politik görüş ile etnosentrizm düzeyi arasında da bir ilişki olduğu çalışma sonucunda ortaya çıkmıştır. Sağ görüşlü kişiler ile politik görüşü olmayan kişilerin diğer politik görüştekilere göre daha yüksek düzeyde etnosentrik olduğu gözlemlenmiştir. En düşük etnosentrizm düzeyine merkez görüştekilerin sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: