Abstract:

Türk demokrasi tarihinde siyaset ile bürokrasi arasındaki ilişki her zaman kilit bir rol oynamıştır. Söz konusu ilişki her ülkenin kendine özgü sosyo-kültürel, tarihsel, ideolojik ve hukuki yapısına göre değişiklik gösterebilmektedir; ancak Türkiye’deki siyaset-bürokrasi ilişkisinde askeri ve sivil bürokrasinin ayrı ele alınması adeta bir zorunluluktur. Nitekim Türk siyasal hayatında ordu uzun süre çok etkin bir rol üstlenmiş ve kimi zaman darbelerle kimi zaman da muhtıralar ve ültimatomlarla sivil siyaset üzerinde güçlü bir vesayet kurmuştur. Siyaset ile sivil bürokrasi arasındaki ilişki değerlendirildiğinde ise daha farklı bir tablo ortaya çıkmaktadır. Türkiye’de siyaset, sivil bürokrasi üzerinde çoğu zaman etkili olmuş ve bürokrasinin siyasallaşmasına zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda Türk siyasi hayatınınönemli liderlerinden biri olan ve ordunun siyaset üzerindeki etkisiningüçlü olduğu dönemlerde Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı görevlerinde bulunmuş Süleyman Demirel’in bürokrasi ile ilişkilerinin değerlendirmesi Türkiye’deki siyaset-bürokrasi ilişkisi bağlamında genel bir çerçeve çizebilir.

Keywords: