Abstract:

Tarımda yaşanan dönüşümle birlikte tarımsal üretimde insan emeğinin yerini makinelerin almaya başlamasıyla kırsalda yaşayan ve tek geçim kaynağı tarım olan insanlar kentlere göç etmeye başlamıştır. Yaşamları boyunca yalnızca tarımla ilgilenen insanlar kentlere geldiklerinde düşük ücretli ve sosyal sigortadan yoksun bir şekilde çalışmak zorunda kalmıştır. Kentlere göç etmeyerek köylerde yaşamaya devam eden mülksüzleşme süreci sonunda topraklarını kaybeden kitleler ise; iklimsel çeşitlilik nedeniyle farklı dönemlerde ve bölgelerde yetişen tarımsal ürünlerin çapasında yahut hasadında çalışmak üzere mevsimsel olarak göç etmek durumunda kalmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin büyük çoğunluğunda nüfusun tarım sektöründe yoğunlaşmasıyla birlikte genel görüntü tarımda istihdam edilen bu kitlenin aldığı ücretlerin düşüklüğü dolayısıyla yoksulluktan kurtulamadığı şeklindedir. Tarımda çalışan işgücü sayısının hala Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde olduğu Türkiye’de de tarım sektörü aracılığıyla ülke ekonomisine katkı sağlayan kitlelerin sosyal ve ekonomik haklarına yönelik düzenlemeler göz ardı edilmiş, tarımda yaşanan dönüşüm süreci hızla devam ederken insan emeğine verilen değerde ise aynı oranda gelişim gözlenememiştir. Tarımsal üretim içerisinde yoğun emek süreçlerine tabii olan mevsimlik tarım işçileri, asgari yaşam koşullarının oldukça altında yer alan bir toplumsal grup olarak emeklerinin karşılığını alamayan tarım emekçileri içerisinde koşullarıkötü olan kitleyi temsil etmektedir. Bu grup; sürekli hareket halinde olan ve genellikle mevcut tarımın yapıldığı coğrafyaya uzak noktalardan gelen gezici tarım işçileri ile lokal olarak mevcut tarımın yapıldığı o bölgenin insanlarından oluşan yerel mevsimlik tarım işçilerinden oluşmaktadır. Güvencesiz ve sosyal haklardan yoksun olarak çalışan mevsimlik tarım işçileri uzun çalışma saatleri ve kötü yaşam koşulları nedeniyle sağlık sorunları yaşamakta ancak sosyal güvenceleri olmaması nedeniyle tedavi olmaları için gereken hizmeti alamamaktadır. Sosyal haklar açısından dezavantajlı olan bu işçiler aynı zamanda ekonomik olarak da toplumun gerisinde yer almaktadır. Tek geçim kaynaklarının sadece çalıştıkları dönemde elde ettikleri gelir olduğu düşünüldüğünde daha fazla kazanmak için ailenin tüm fertleri çocuk yaşlı demeden çalışmak zorunda kalmaktadır. Bu durum çocukların eğitimlerini tamamlamaları açısından engel oluşturmakla birlikte hem çocuk işçiliği sorununu meydana getirmekte hem de bu çocukların başka meslekler edinmelerini imkânsızlaştırmaktadır. Çalışma; tüm bu sosyal sorunlar çerçevesinde Isparta ili sınırları içerisinde gezici olarak mevsimlik tarım işçiliği yapan işçiler ile Isparta ili ve ilçelerinden taşımacılıkla yevmiyeli olarak gelen mevsimlik tarım işçilerinin sosyal ve ekonomik durumlarını karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla; Isparta’da tarımsal üretimin yoğun olarak yapıldığı Şarkikaraağaç ve Yalvaç ilçelerine nohut hasadında çalışmak üzere gelen 200 gezici mevsimlik tarım işçisi, Gelendost ve Eğirdir ilçelerine elma toplamak için gelen 200 yerel mevsimlik tarım işçisi olmak üzere toplamda 400 mevsimlik tarım işçisine anket uygulanarak mevcut durumları hakkında bilgi edinilmesi hedeflenmektedir.

Keywords: