Özet:

Bu çalışmanın amacı, topraksız kültürde CaCI2 uygulamasının artan NaCl tuzu stres şartlarında yetiştirilen domates bitkisinin yaprağında bazı makro ve mikro besin element kapsamlarına etkilerini belirlemektir. Çalışmada, NaCl’ün üç (0, 44.4 ve 70,4 mM) ve CaCl2’ün üç (0, 6.8 ve 16.8 mM) dozunu içeren 9 farklı besin çözeltisi, 3x3 faktöriyel desenine göre üç tekerrürlü olacak şekilde 770 g 1:1 torf:perlit karışımı içeren 3 litrelik saksılara uygulanmıştır. Her saksıya bir domates (Tybiff Aq Tohum çeşidi) fidesi dikilmiştir. Hasatta alınan yaprak örneklerinde N, P, Mg, S, Fe, Mn, Zn, Cu ve B analizleri yapılmıştır. NaCl’ün 70,4 mM dozu yaprakta azot ve fosfor kapsamını önemli derecede arttırmıştır. Yaprakta azot ve fosfor kapsamı NaCl seviyelerine bağlı olarak değişmiş; CaCl2’nin etkisi önemli bulunmamıştır. Yaprakta magnezyum kapsamına NaCl ve CaCl2’ün etkileri önemli olup, her ikisinin de dozları arttıkça yaprakta magnezyum kapsamı önemli derecede azalma göstermiştir. CaCl2’nin 0 ve 70,4 mM seviyelerinde NaCl dozu arttıkça yaprakta kükürt kapsamı önemli derecede azalma göstermiş, buna karşın CaCl2’ün 6.8 mM seviyesinde NaCl dozu arttıkça yaprakta kükürt kapsamı önemli derecede artmıştır. Ayrıca NaCl’nin 0 ve 44.4 mM dozlarında CaCl2 dozu arttıkça yaprakta kükürt kapsamı önemli derecede azalma göstermiştir. CaCl2’nin yaprak demir kapsamına etkisi önemsiz olmakla birlikte; 44.4 mM NaCl dozunda yaprak demir kapsamını önemli derecede arttırmıştır. NaCl ve CaCl2 dozları arttıkça yaprakta mangan kapsamı önemli derecede azalma göstermiştir. NaCl ve CaCl2’ün yaprak çinko kapsamına etkileri önemli bulunmamıştır. Yaprak bakır kapsamını CaCl2 önemli derecede azaltmış, fakat NaCl önemli derecede etkilememiştir. Yaprak bor kapsamı NaCl’nin 0 seviyesinde CaCl2 dozu arttıkça önemli derecede azalmış, buna karşın 70.4 mM NaCl seviyesinde CaCl2 dozu arttıkça önemli derecede artmıştır. Genel olarak NaCl dozu arttıkça yaprak bor kapsamı önemli derecede azalma göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: