Görüntüleme
8
İndirme
3
Bu çalışmada Türk dilinin Kuzeydoğu alanı içinde yer alan Türk lehçelerinden biri olan Tuva Türkçesinde işteşlik kategorisinin anlambilimsel yönü İşlevsel Dilbilgisi kuramına göre incelenmiştir. İşlevsel Dilbilgisi, dilin yapısal birimlerinin bağlam içindeki işlevlerini ve kullanımlarını anlambilimsel, sözdizimsel ve edimbilimsel olmak üzere üç ayrı düzlemde inceler. Bir yüklemin biçimsel ve anlamsal özelliklerinin somut ve soyut cümle yapılarıyla kodlanması olay durumu olarak adlandırılır. Olay durumu türleri süreç, durum, hareket ve konum aracılığıyla açıklanır. Olay durumları devingenlik, denetleme, bitmişlik, anlık ve deneyim olmak üzere beş değişkene sahiptir. İşteşlik, bir eylemin birden fazla katılımcı tarafından birlikte, ortaklaşa, karşılıklı veya yardımlaşarak yapıldığını gösteren bir kategoridir ve bu kategorinin biçimbirimsel, sözlüksel, sözdizimsel ve anlambilimsel düzlemleri bulunmaktadır. Çalışmada Tuva Türkçesi edebî metinlerinden seçilen örneklem doğrultusunda işteşliğin anlambilimsel düzlemde tespit edilen doğrudan (karşılıklılık, birliktelik, topluluk, yardımlaşma) ve dolaylı (mücadele etme, meydan okuma, zorlama, zıtlık) işteşlik işlevleri olay durumu değişkenlerine göre ele alınmıştır.
In this study, the semantic aspect of the reciprocal category in Tuvan Turkish, which is one of the Turkish dialects in the Northeast area of the Turkish language, is analyzed in terms of Functional Grammar theory. Functional Grammar analyzes functions and usages of the structural units of the language in context at three different levels as being semantic, syntactic and pragmatic. Coding of the formal and semantic features of a predicate with concrete and abstract sentence structures is called action state. Action state types are described through process, status, motion, and location. Action states have five variables as being mobility, control, completion, momentary, and experience. Reciprocal is a category showing that an action is performed by more than one participant together, jointly, mutually or cooperatively; and this category has morphemic, lexical, syntactic and semantic levels. In the study, direct (reciprocity, sociative, comitative, assistive) and indirect (struggle, challenge, coercion, opposition) reciprocal functions, which are determined in the semantic level of the reciprocal in line with the sample selected from literary works in Tuvan Turkish, are discussed in terms of action state.
Alan : Filoloji; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
