Medeniyetin gelişme ve ilerlemesine vesile olan önemli unsurlarından birisi ilimdir. İnsanın ilminin çoğalmasıyla beraber kitaba olan ihtiyacı da artmıştır. Bu durum kitapların korunmasını ve kütüphanelerin kurulmasını gerektirmiştir. İslami dönemde, Kur’an-ı Kerim’in ve Hz. Peygamber'in (sav) ilim ve kitaba tavsiye ve teşvikleri doğrultusunda kitaba ve kütüphaneye olan ihtiyaç daha da ziyadeleşmiştir. Bu dönemde birçok sultan, hükümdar, devlet adamı ve âlim tarafından kütüphaneler inşa edilmiştir. Timurlular döneminde 15. yüzyıldan itibaren özellikle Timur’dan sonra Horasan bölgesinde toplumun istikrar ve sükûnete kavuşmasıyla ilmî ve kültürel faaliyetler daha da hız kazanmıştır. Bu dönemde birçok mühim şahsiyet tarafından Semerkand, Buhara, Herat, Şiraz, Kirman, Esterâbâd gibi şehirlerde birçok medrese ve kütüphane inşa edilmiş, ayrıca bazı âlimler de kendi kütüphanelerini kurmaya çalışmışlardır. 15. yüzyılda Sebzevâr şehrinde, kendi kütüphanesini kuran şahsiyetlerden biri de Fahreddîn-i Müstevfî’dir (787-868/ 1385-1464). Müstevfîyân olarak tanınan köklü bir aileye mensup olan Müstevfî, aile geleneğinden dolayı iyi bir eğitim aldıktan sonra devlet işleri ile meşgul oldu. Ancak kısa bir süre sonra devlet işlerinden uzaklaşarak hayatını ilim ve sanata vakfetti. Kendisiyle temasta olan Devletşah-i Semerkandî ve Mir Ali Şir-i Nevâî gibi şahsiyetler, onun fazilet, hikmet ve ilminden övgüyle söz etmiş nücûm, hey'et, hendese, şiir, hat ve inşa konularında vukufiyetini vurgulamışlardır. Fahreddîn-i Müstevfî’nin, evini adeta bir ilim merkezine dönüştürerek ilim ehli için bin ciltlik bir kütüphane kurduğu bilinmektedir. Kaynakların belirttiğine göre bu kütüphanenin tüm kitapları Müstevfî tarafından güvenilir nüshalar ile mukabele ve tashih edilmiş, bazen notlar ve izahlar düşürmüştür. Dolayısıyla Müstevfî’nin kütüphanesine ait kitaplar çok önem arz etmektedir. Bu makalede, Fahreddîn-i Müstevfî’nin hayatı, ilmî kişiliği ve bin ciltlik kütüphanesinden kalan kitaplar hakkında bilgi verilmiştir.
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|