Özet:

“Sınıfta, öğrenci gözünden öğretmen profili nasıldır?”, “ Öğretmenin iki farklı sınıfta öğrenciler tarafından farklı algılanması neden ve nasıl mümkün olabilir?” gibi öğretmen-öğrenci iletişimine dair sorular eğitim çalışmalarında dikkat çekmiştir. Bu kapsamdaki bazı araştırmalarda, öğretim kişisel iletişim temelinde irdelenerek, kişisel iletişimin kavramsal çerçevesi sistemik yaklaşım ile kişilerarası öğretmen davranışları modeline göre çizilmiştir. Bu çalışmada öğretmen ve öğrencilerin öğrenci-öğretmen ilişkisine yönelik algılarını öğrenmek amacıyla özellikle Öğretmen Etkileşim Ölçeği (QTI) kullanılan araştırmalara yer verilmiştir. Yapılan çalışmalar QTI’nın; davranışların kişilerarası boyutlarını kapsayan, öğretmen-öğrenci iletişimini ve bu etkileşimin öğrenciler üzerindeki etkisini, sonuçlarını görmeye elverişli birkaç ölçekten biri olduğunu göstermiştir. Ölçek ile yapılan çalışmalar, ölçeğin, kültürlerarası geçerliliğe ve yüksek bir güvenirliğe sahip olduğunu göstermiştir. Özellikle son yılarda QTI kullanılarak yapılan çalışmalar giderek artmış, ölçek farklı dillere çevrilerek çeşitli eğitim basamaklarında kullanılmıştır. Bu çalışma; ilgili literatürün ve araştırmacıların ölçek ile ilgili çalışmalarda dikkat etmesi gereken noktaları özetlemek amacı ile yapılmıştır. Örneğin, QTI ölçeğinin bağlı olduğu Kişilerarası Öğretmen Davranışları Dairesi (MITC) modelinin yapısal olarak, bağlı olduğu dairesel modeller grubunun sayıltıları, modelin grafiksel sunumu, boyut ve bölümlerin adları ve QTI ölçeğini farklı dillere çevirirken yaşanan sorunlar literatürden örnekler ile paylaşılmıştır. Son olarak ülkemizde bu araştırma alanında yapılan çalışmalar özetlenmiş ve araştırma alanı ile ilgili gelişmeler tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: