Abstract:

Kuddûsî Ahmed Efendi 1769-1849 yılları arasında yaşamış, hayatının temel düsturu aşk, tevâzu ve zikir olan irfân sahibi bir mutasavvıftır. Kaynakların verdiği bilgilere göre babası İbrahim Efendi Maraş’ta yaşarken Niğde’nin Bor kasabasına taşınmış ve Kuddûsî Bor’da dünyaya gelmiştir. Kuddûsî, önce Nakşibendiyye tarîkatından sonra Kâdiriyye tarîkatından feyz almakla birlikte tarîkat taassubu olmayan bir Kâdirî şeyhidir. O, hacimli eserlerinden biri olan divanında, gidilen yoldan ziyade nasıl gidildiğine dikkat çekerek, insanın dünyaya geliş amacının Allah’ın rızâsını kazanmak olduğunu söylemiştir. Allah’ın rızâsını kazanma yollarından biri de ibadet etmektir. Fakat Kuddûsî’nin ibadetle kastettiği şekle indirgenmiş bir ibadet anlayışı değildir. Onda ibadet konusundakitemel husus samimiyettir. Ona göre kişi davranışlarında ibadetlerinde samimi değilse boşuna yorulmaktadır. Ayrıca, ibadet şekilden ibaret kalmamalı, müslüman bütün varlığı ve iyi niyetiyle ibadet yapmalı ve yaptığı ibadetler kişide manevî terakkiye vesile olmalıdır. Biz çalışmamızda Kuddûsî divanındaki ibadet anlayışını inceleyeceğiz. Bilindiği gibi ibadet, kulun Allah’a karşı sevgi, saygı ve bağlılığını gösteren duygu, düşünce ve davranış biçimleri olarak tanımlanmakta, ayrıca bütün dinlerde bulunmakta ve belli bir sistematik içerisinde Allah’a yönelmeyi ve sadece Ona has kılarak bazı ritüelleri yapmayı da ifade etmektedir. Bu çalışmada Kuddûsî divanında ibadeti nasıl tanımlamış ve ne şekilde ele almıştır? vb. Soruları onun divanındaki şiirleri incelenerek cevaplanacaktır.

Keywords: