Abstract:

Kamu düzeni müdahalesi, forun insan hakları genel ahlak ve hukuk anlayışını koruyan bir müdahaleci etkiye sahiptir. Bu amaçla vasıflandırılan olaya uygulanması tespit edilen hukukun uygulanmamasını ve gerekirse forun hukukunun uygulanmasını sağlar. Ancak kamu düzeni müdahalesi dar yorumlanarak uygulanır. Buna göre uygulanacak hukuk normunun o toplumun hukuk düzenine aykırı olması yetmez, yabancı hukukun uygulanması ile meydana gelecek sonucun forun kamu düzenine aykırı olması gerekir. Ancak o zaman kamu düzeninin müdahalesiyle uygulanacak hukuk devre dışı bırakılabilir. Kamu düzeni her ne kadar bir tanımı yapılmasa da MÖHUK m. 5 ile düzenlenmiştir. Bu dar yorumu vurgulamak adına uygulanacak hukuk normunun Türk kamu düzenine açıkça aykırı olması aranmıştır. İç kamu düzeni ile milletlerarası özel hukuk ile kastedilen kamu düzeni birbirine karıştırılmamalıdır. İç kamu düzenine aykırılık emredici kurallara aykırılığı ifade eder ve yaptırımı kesin hükümsüzlüktür. Halbuki milletlerarası özel hukukta kamu düzenine aykırılık uygulanacak yabancı hukuk normunun bertaraf edilmesini sağlar. Kamu düzeni gibi müdahaleci norm olan bir diğer düzenleme de doğrudan uygulanan kurallardır. Bunlar kamu düzeninden farklı olarak ilgili alanlarda yabancı hukuk araştırılmaksızın doğrudan olaya uygulanır. Örneğin kambiyo mevzuatı, gümrük mevzuatı ve iş hukukunda işçiyi koruyan normlar böyledir.

Keywords: