Özet:

Tarih boyunca ve değişik idareler altında, Sardes’i asırlar boyu, Asya/Anadolu’nun ortak kültür ve ortak-lisanlı bütününün (Anadolu koine’si) diğer kentleri arasında değişik ve benzersiz yapan nedir? Sardes’i antik Anadolu kentleri içinde hangi özelliği ile adlandırırız ve hatırlarız? Hangi özelliği ile Seleukos kralları, kraliçeleri, İran satrapları ve derebeyleri ve Roma imparatorlarının nezdinde kabul ve belki sevgi görmüştür? Bu soruların cevabı, kentin muhteşem surları, mermer caddeleri, yılan başlı çeşmeleri, akropolünün dik yamaçlarından uçar gibi yükselen terasları ve sarayları, hatta Artemis’i ve Kybebe’si için yapılan görkemli tapınaklarının somut yapılarında değil, onların canlandırdığı soyut dünyada ve Sardes’in insanlarının düşlerinde ve düşüncelerindedir. Nesiller boyu hayallerdeki “Altın Sardes” Lidya imparatorluğunun ve Kral Kroisos’un başkenti olarak yarattığı tarihi ve mitolojik çekiciliğini hiç kaybetmemiştir. Defalarca Sardes’in ve Sardes’linin romantik geçmişi şiir ve şarkıda yaşadı ve “kentin çiçeklerle kaplı Tmolos’un gölgesindeki yeri … tüm Lidya’nın ve Asya’nın metropolisi” olarak gerçekte olmasa bile hayal ve hatıralarda kaldı.

Anahtar Kelimeler: