Özet:

Teknolojik gelişmelere paralel olarak insanların hem sosyal hayatları değişmiş hem de yaşam süreleri uzamıştır. Bu doğrultuda insanlar kendilerine ve bedenlerine daha fazla önem vermekte ve daha yüksek estetik kaygılar taşımaktadır. Bu kaygılar sosyal ortamlarda sosyal görünüş kaygısı olarak ortaya çıkmaktadır. Sosyal görünüş kaygısı kavramı boy, kilo, kas yapısı gibi genel fiziksel görünüşün ötesinde bireyin ten rengi, yüz şekli gibi özellikleri de içeren daha kapsamlı bir kavramdır. Bu çalışmada bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve beden suçluluğunun diyet planlarına etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Verileri toplamak amacıyla Hart, Leary ve Rejeski (1989) tarafından geliştirilen, Doğan (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanarak geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yapılan Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ), Conradt vd. (2007) tarafından geliştirilen Beden Suçluluğu Ölçeği ve Lane, Lane ve Matheson (2004) tarafından geliştirilen Planlı Diyet Ölçeğinden faydalanılmıştır. Araştırmaya 435 kişi katılmıştır. Ölçekler normal dağılım göstermediğinden değişkenler arasındaki farklılıkları belirlemek amacıyla parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H Testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda kadınlarda beden suçluluğu ve diyet planlarının; evli katılımcıların beden suçluğunun ve diyet planlarının daha fazla olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların sosyal görünüş kaygısının yaşa göre 30-39 yaş ve 18-29 yaş aralığında olanlarda daha yüksek olduğu, yaş aralıkları arttıkça beden suçluluğu ve diyet planı ortalamalarının da arttığı görülmektedir. Araştırma sonucunda sosyal görünüş kaygısı ile beden suçluluğu arasında pozitif yönde orta düzeyde (r=0,31), sosyal görünüş kaygısı ile diyet planları arasında pozitif yönde düşük düzeyde (r=0,14); beden suçluluğu ile diyet planları arasında ise pozitif yönde orta düzeyde (r=0,59) ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: