Özet:

Amaç: Akut karbon monoksit (carbon monoxide, CO) zehirlenmesi, ölümle sonuçlanan önemli ve önlenebilir bir zehirlenme nedenidir. Hafif zehirlenmelerde yorgunluk, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi spesifik olmayan belirtiler görülürken şiddetli maruziyetlerde bilinç kaybı, koma ve ölüm ortaya çıkabilir. Bu çalışmanın amacı, laktat ve karboksihemoglobin (carboxyhemoglobin, COHb) düzeylerinin akut CO zehirlenmesi olan hastaların klinik ve tedavi sürecindeki yerini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Veriler hastane otomasyon sistemi ve hasta dosyalarından, ICD-10 kodu “T58: Karbonmonoksitin Toksik Etkisi” olanlar seçilerek elde edildi. Hastaların başvuru sırasındaki kan parametreleri ve yaşamsal belirtileri, zehirlenme nedenleri, hastaneye geliş süreleri ve başvuru sırasındaki Glasgow koma skorları kayıt altına alınmıştır. Hastaların CO zehirlenmesine bağlı ve zehirlenme ile ilgili komplikasyonları ve aldıkları tedavi planı ve hastaneye yatış durumu ile ilgili verileri kaydedilmiştir. Bulgular: Nörolojik ve kardiyak komplikasyon görülen ve görülmeyen hastalar arasında CO ve laktat değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,001). Ayrıca hiperbarik oksijen tedavisi alan ve almayan hastalar ile hastaneye yatışı olan ve olmayan hastalar arasında COHb ve laktat değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0,001). Biyokimyasal parametreler açısından bakıldığında, COHb ile pH, baz açığı, bikarbonat ve laktat düzeyleri arasında anlamlı korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada, acil servise başvuru anındaki COHb ve laktat değerlerinin, CO zehirlenmesi olan hastaların prognozu, klinik seyrinin takip edilmesi ve tedavi sürecinde önemli olduğu gösterilmiştir. Ayrıca, yüksek laktat ve COHb değerlerinin nörolojik ve kardiyak komplikasyon gözlenmesiyle de ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: