Abstract:

Kadınların işgücüne katılımın düşük olması uzun yıllardır toplumsal statülerinin hem sonucu, hem de bu eşitsiz statüyü yeniden üreten bir faktördür. Kadınların işgücüne katılımı, toplumsal cinsiyet eşitsizliği temelinde işgücü piyasasının işleyişi ile doğrudan ilişkilidir. Dünya genelinde cinsiyet eşitliğini sağlamak ve kadınları güçlendirmek amacıyla yapılan girişimlere rağmen hala ev ve aile yaşantısında erkekleri kadınlardan üstün gören geleneksel yapı hâkimdir. Geleneksel kalıplaşmış rol beklentileri, örgütsel politikalara ve uygulamalara yayılmakta ve kadınların çalışma yaşamlarında karşılaştıkları sorunların da temelini oluşturmaktadır. Çalışma yaşamında her meslek ve statüdeki kadın, aynı işi yapan erkek meslektaşlarına göre daha fazla sorunla karşılaşabilmektedir. Bunun yanı sıra “erkek işi” olarak nitelendirilen işlerde çalışan kadınlar ise diğer işlerde çalışan kadınlara göre daha farklı zorluklarla karşı karşıyadırlar. Bu zorluklar ise onların işte kalma ve işte başarılı olma durumları üzerinde etkilidir. Bu çalışmada amaç, “erkek işi”nde çalışan kadınların deneyimlerini, toplumun bu kadınlara yönelik algı ve tutumlarını, karşılaştıkları zorlukları netleştirmek ve işe devam etmelerini sağlayan baş etme stratejilerini belirlemektir. Bu çalışma nitel bir araştırmadır ve olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. “Erkek işi” olarak nitelendirilen işlerde çalışan altı kadın çalışmanın veri kaynaklarıdır. Veriler görüşme ve yarı yapılandırılmış görüşme formu tekniğiyle toplanmış, görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan sonuçlardan en önemlisi, kadınları erkek işinde çalışmaya iten temel sebebin cinsiyetçi önyargıları yıkmak olduğudur. İkinci bir sonuç erilliğin kadınların çalışmasına karşı tutumu etkilediğidir. İşe ilk başladığı zamanlarda müşteri ve meslektaşların tepkisiyle karşılaşanlar olduğu gibi  destek gören katılımcılar da vardır. Üçüncü olarak erkek işinde çalışan kadınların yaşadıkları sorunlar arasında  iş ev çatışması, beslenme, temizlik ve sağlık problemleri ile meslek ve çalışma koşullarına (çalışma saatleri, yemek molaları, haftalık ve yıllık izinler vb.) ilişkin zorluklar bulunmaktadır. Son olarak eril bir meslek ve/veya işyerinde çalışan kadınların yaşadıkları sorunlarla baş etmede kullandıkları en etkili stratejinin erkeksi giyinme, tavır ve davranışlarla kendini kabul ettirme olduğu ortaya çıkmıştır.

Keywords: