Abstract:

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de mutluluk ve memnuniyet üzerinde bağlamsal ve bireysel olarak en etkili kaynakların neler olduğunu tahmin etmektir. Bu çalışmada kullanılan veriler, Dünya Değerler Araştırması'nın (WVS) 2005-2009, 2010-2014, 2017-2020 yıllarının oluşturduğu üç farklı dalgasından elde edilmiştir. Bu üç dalgadan elde edilen tüm veriler toplandığında toplam örneklem büyüklüğü 8.766 bireye ulaşmıştır. Bireysel mutluluk, bağımlı değişken olarak kullanılmış ve bireysel mutluluğun sıralaması olarak tanımlanan (1=mutsuz, 2=mutlu, 3=çok mutlu) bir soru ile ölçülmüştür. Ayrıca, karşılaştırma yapabilmek için bireylerin yaşam memnuniyeti  (1=hiç memnun değil; 2= memnun değil; 3=ne memnun ne de memnun değil; 4=memnun; 5=en memnun) değişkeninin bağımlı değişken olduğu, mutluluk eşitliğinde kullanılan aynı açıklayıcı değişkenlere sahip bir yaşam memnuniyeti modeli geliştirildi.  Çalışmadaki bağımlı değişkenler sıralı değişkenler olduğundan, bu çalışmanın temel modeli sıralı probit modelidir. Bu çalışmanın bulguları, Türkiye'de mutluluğu ve yaşam memnuniyetini etkileyen değişkenlerin benzer olduğunu göstermektedir. Türkiye’de mutluluğun ve yaşam memnuniyetinin en önemli belirleyicileri eğitim, yaş, medeni durum, cinsiyet, aileye ve arkadaşa önem vermek, sağlıklı olmak, dine önem vermek, finansal durumdan memnun olmak, özgür olduğunu hissetmek, kurumlara güven ve insanlara güven gibi bireysel ve bağlamsal değişkenlerdir. Türkiye’de evli bireyler bekâr bireylere göre, aileye önem veren bireyler aileye önem vermeyen bireylere göre, sağlıklı bireyler sağlığı iyi olmayan bireylere göre, arkadaşlığa önem veren bireyler arkadaşlığa önem vermeyen bireylere göre, dine önem veren bireyler dine önem vermeyen bireylere göre daha mutlu ve yaşamdan memnun olma düzeyleri daha yüksektir. Erkeklerin, bekar kadınların mutlululuk ve yaşam memnuniyet düzeyleri daha yüksektir. Yaş ve mutluluk arasında, yaş ile yaşam menuniyeti arasında U şeklinde ilişki olduğu belirlenmiştir. Finansal durumdan memnun olmak,  kurumlara güvenmek ve insanlara güvenmek, özgür hissetmek bireysel mutluluğu ve yaşam memnuniyetini pozitif yönde etkilemektedir. Ancak, Türkiye’de politikaya ilgi duymak bireylerin mutluluk ve yaşam memnuniyet düzeylerini negatif etkilemektedir.

Keywords: