Özet:

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu yargılama hukuku kurallarında önemli değişiklikler yapmış ve Türk hukukuna yeni kurumlar kazandırmıştır. Bununla birlikte, kanun koyucu 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu zamanında edinilen birikimlerden yararlanmayı da ihmal etmemiş ve yeni bir yargılama sistemi öngörmek yerine mevcut hükümlerin aksayan yönlerini tespit etmek suretiyle ihtiyacı karşılamayan kurumların yenilenmesi yolunu tercih etmiştir1 . Bu bağlamda, ihtiyari dava arkadaşlığıyla ilgili getirilen değişiklikler de ağırlıklı olarak 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu döneminde doktrinde ileri sürülen görüşlere ve Yargıtay içtihatlarına paraleldir. Fakat, kanun koyucu HUMK. m.43, b.2 hükmüyle ilgili tartışmalara son vermek amacıyla ihtiyari dava arkadaşlığına müracaat edilebilecek halleri yeniden düzenlemiştir. Gerçekten, 1086 sayılı HUMK. m.43, b.2 hükmü uyarınca, “Davanın, her biri hakkında aynı sebepten neşet etmesi” halinde ihtiyari dava arkadaşlığı doğmakta iken, HMK. m.57/1, c hükmünde “vakıaların ve hukuki sebeplerin aynı veya birbirine benzer olması” halinde birden fazla kişinin birlikte dava açabileceği veya birden fazla kişiye karşı birlikte dava açılabileceği kabul edilmiştir. Ancak, anılan hükümle ilgili doktrinde yeni bir tartışmanın başladığı; Yargıtay’ın yeni tarihli kararlarında bu hükmü dar yorumladığı ve neticede HMK. m.57/1, c hükmüyle getirilen değişikliklerin tatbikatta geniş bir yer bulamadığı görülmektedir. İhtiyari dava arkadaşlığının bir taraftan yargılamanın usul ekonomisine uygun şekilde yürütülmesine, diğer taraftan da çelişkili kararlar verilmesinin önlenmesine hizmet ettiği göz önüne alınırsa, anılan Kanun değişikliğinin incelenmesinde fayda olduğu açıktır. Bu çalışmada önce Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu döneminde doktrinde ileri sürülen görüşler ve Yargıtay’ın konuyla ilgili içtihatları hakkında kısaca bilgi verilecek, akabinde ise HMK. m.57/1, c hükmünün uygulama alanı belirlenmeye gayret edilecektir.

Anahtar Kelimeler: