Abstract:

1653-1723 tarihleri arasında yaşamış ve döneminin en çok eser veren müelliflerinden  olan İsmâil Hakkı Bursevî’nin eserlerinden biri de Yazıcızâde Mehmed Bîcan’ın eseri Muhammediyye’ye  yapmış olduğu Ferahu’r-rûh isimli şerhtir. Şerhin III. cildinde sem‘iyyat  bahisleri denilebilecek cennet ve cennet nimetleri, cehennem ve cehennem azabı, huri,  gılman, Burak gibi konular işlenmiştir. Muhammediyye’deki bazı kavramlar Bursevî tarafından  şerhedilirken âyetlere ve hadislere, mutasavvıfların ve şâirlerin görüşlerine yer  verilmiş, bazılarının da sadece etimolojik incelemesi yapılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde,  Bursevî’nin Ferahu’r-ruh’ta ele aldığı sem‘iyyat bahislerini Bursevî’nin bakış açısından  incelemeyi hedefledik. Her biri kelâmın sahasına giren bu kavramları Bursevî tasavvufî  açıdan ele almıştır. Kavramları incelerken öncelikle Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadislerde nasıl  yer bulduklarını, Yazıcızâde’nin Muhammediyye’de kavramlara nasıl değindiğini ve Bursevî’nin  bu kavramları nasıl açıkladığını ele aldık. Ancak, Bursevî Muhammediyye’de işlenen  bazı konuları şerh ederken Yazıcızâde’den farklı bir görüş belirtmemiştir. Bu sebeple,  diğer eserlerindeki değerlendirmeleri de dikkate alarak Bursevî’nin, bu konular hakkındaki  görüşlerini bir araya getirmeye çalıştık.

Keywords: