Abstract:

Hem miyokin hem de adipokin ailesinin önemli bir üyesi olarak tanımlanan irisinin bir egzersiz hormonu olduğu yapılan çalışmalarda ifade edilmektedir. İrisin hormonu, fibronektin tip III domain 5 (FNDC5) proteininin proteolitik ürünü olup, egzersiz sayesinde beyaz yağ dokularını kahverengi yağ dokularına dönüştürerek, enerji harcamasını artırmakta ve ısı üretimine neden olmaktadır. Obezite, tip 2 diyabet gibi birçok metabolik hastalığın önlenmesinde, malign tümörler de dahil birçok sistemik hastalıkta ve merkezi sinir sistemi üzerinde koruyucu etkilerinin olabileceği bildirilmektedir. İrisinin bir egzersiz hormonu olduğu ifade edilmekle birlikte farklı denekler üzerinde, farklı zaman dilimlerinde, farklı egzersiz tipleri uygulanarak yapılan farklı çalışmalarda irisinin çelişkili sonuçlara neden olduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle hem irisin ve egzersiz arasındaki etki mekanizmasının hem de irisinin metabolik hastalıklar ve merkezi sinir sistemi üzerindeki rollerinin tam olarak aydınlatılması amacıyla çalışmalar günümüzde devam etmektedir. Bu derlemede enerji metabolizması ve egzersiz ile ilişkili olduğu öne sürülen irisin hormonu hakkında bilgi verilmiş ve yapılan çalışmalar özetlenmiştir.

Keywords: