Özet:

İstanbul Ermenileri arasında meydana gelen ihtilaflar Katolik misyonerlerin çalışmaları sonucu onsekizinci yüzyıl’da başlamıştır. Katolikleşen Ermeniler, Ermeni Patrikhanesi ile aynı çatı altında yaşamak istememişler ve bunun sonucunda birçok tartışmalar meydana gelmiştir. Ermeni Patrikhanesi ile problem yaşayan Katolik Ermenilerin kendi aralarında da birçok ihtilafları olmuştur. Katolik Ermenilerden bir grup kadim adetlerini sürdürmek isteyerek patrik ve piskoposlarını kendi cemaat meclislerinde seçmek istemişlerdir. Diğer Katolik Ermeni grup ise bu seçim hakkını Papalığın himayesine vermek istemiştir. Hatta kilise, hastane ve mektep gibi cemaate ait olan malları Papalığın otoritesi altına almaya çalışmışlardır. Bu noktada Osmanlı hükümeti birinci grubu desteklemiştir. Çünkü Osmanlı hükümetine göre Katolik Ermeniler üzerinde papanın ruhani bir gücü olmasına karşın sivil bir yetkisi yoktu. Hastane, mektep ve kilise gibi cemaate ait olan mallar üzerinde Papalığın hiçbir tasarruf hakkı bulunmamaktaydı. Papalık makamı ise Osmanlı Devleti’nin elinde bulunan bu yetkiyi görmezden gelmiş ve doğudaki Katolikler üzerindeki hâkimiyetini genişleterek merkezi gücünü kuvvetlendirmek istemiştir. İşte Papalığın doğudaki Katolik kiliselerini kendi çatısı altında toplama siyaseti ve bunu en başta Katolik Ermeniler içerisinde uygulamaya çalışması İstanbul’daki Katolik Ermeniler içerisinde büyük tartışmaların yaşanmasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler: