Abstract:

Yaşadığımız dünyayı algılamada ve günlük hayatta karşılaştığımız problemleri çözmede bize yardımcı olan matematik, yaşamın soyutlanmış biçimi olarak ifade edilmektedir. Bu soyut yapısından dolayı öğrenciler arasında zor ve başarılı olunamayacak bir ders olarak algılandığı bilinmektedir. Öğrencilerde bu algıların oluşmasında öğretmenlerin de rolü bulunmaktadır. Çünkü öğrencilerin matematik öğretmenlerinden ve okullarındaki matematik yaşantılarından etkilendiği bilinmektedir. Bundan dolayıdır ki öğretmenlerin bu durumun farkında olmaları ve tüm bunları göz önünde bulundurarak eğitim-öğretim faaliyetlerini gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bunu sağlamanın ilk adımları da henüz mesleğe başlamadan öğretmen adayı iken atılmalıdır. Bu sebeplerle bu araştırmada ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik ve matematik öğretmeni kavramlarına yönelik algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için ise bilgi ve duyular arasında bir köprü görevi gören metaforların kullanılmasına karar verilmiştir. Bu çalışma betimsel niteliktedir. Katılımcılar ise elverişli örneklemeye göre belirlenmiştir. Bu kapsamda çalışmaya 59 ortaokul matematik öğretmeni adayı katılmıştır. Çalışma için veriler; “Matematik, ………. gibidir; çünkü ……….” ve “Matematik öğretmeni, ………. gibidir; çünkü ……….” cümlelerinin katılımcılar tarafından tamamlanması ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde ve yorumlanmasında; i) adlandırma, ii) eleme, iii) kategori ve iv) geçerlik-güvenirlik sağlama aşamaları takip edilmiştir. Sonuç olarak matematik, en çok bina, puzzle ve su metaforları ile ifade edilmiştir. Bu metaforlar, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematiği; “evrendeki parçaları birleştirerek ihtiyacımız olan yapıları inşa etmek” olarak algılandığını ortaya koymuştur. Matematik öğretmeni kavramı ise en çok bahçıvan, pusula ve güneş metaforları ile belirtilmiştir. Bu metaforlar, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik öğretmenini; “öğrencilerini iyi bir şekilde tanıyarak öğretim yapan ve onları aydınlatan bir yol gösterici” olarak algıladıklarını göstermiştir. Matematiğin temellerinin ilkokul yıllarında atıldığı da göz önüne alındığında, bu çalışmaya benzer bir çalışmanın sınıf öğretmeni adayları ile gerçekleştirilmesi ve onların bu kavramlara yönelik algılarının ortaya konması önerilebilir. Böylece eğer var ise olumsuz algıları ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yapılabilir. Ayrıca öğrencilerin matematiği ve matematik öğretmenini algılayış biçimleri ilkokuldan itibaren araştırılarak matematikteki başarısızlık nedenleri ortaya konabilir.

Keywords: