Özet:

26 Mayıs 1904 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelen Necip Fazıl Kısakürek düşünsel, ideolojik, edebi ve politik arenada Türk toplumu üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Kısakürek yaşamının bir bölümünü özellikle 1943 yılında Büyük Doğu Dergisi’ni çıkarana dek katı bir İslami ideolojiden uzak geçirirken özellikle Abdülhakim Arvasi ile tanışması ve ardından gelen süreçte Büyük Doğu Dergisi’ni çıkarması ile birlikte CHP ve Türk inkılabına karşı eleştirel bir tavır takınmıştır. Çalışmanın konusunu teşkil eden Büyük Doğu Dergisi’nin Türk inkılabına karşı bakışı çerçevesinde Kısakürek’in Büyük Doğu Dergisi aracılığı ile Türk inkılabına karşı sert bir tavır takındığı görülmektedir. Kısakürek’in ve Büyük Doğu Dergisi’nin Türk inkılabına karşı takınmış olduğu bu sert tavrın muhtevasını ise yapılan inkılapların madde planında kaldığı ve manevi anlamda Türk milletine hitap etmediği yönünde düşünceler oluşturmaktadır. Öyle ki, Büyük Doğu Dergisi, madde planında kurtarılmış olan vatanın manevi planda İslam ile uyuşmadığını, inkılapların Türk milletinin talep ve ısrarı üzerine değil jakoben bir yöntemle uygulamaya sunulduğunu bundan dolayı da Türk milleti nezdinde kabul görmediğini iddia etmiştir. Öte yandan inkılapların Batı temelli bir yaklaşımla tatbik edilmesinin eleştirildiği Büyük Doğu Dergisi’nde bu gibi yaklaşımların “kopyacılıktan” ibaret olduğu ve Türk milletinin ruh planına kesinlikle uygun olmadığı da sıklıkla dile getirilmiştir. Büyük Doğu Dergisi’nin inkılaplar karşısındaki bu sert tutumu muhtelif tarihlerde derginin kapatılması ile sonuçlanmış ancak dergi kapatma kararlarından bir süre sonra tekrardan açılmıştır. Burada dikkat çekilmesi gereken nokta derginin tekrardan açıldığı tarihlerde kapatma gerekçelerine neden olan değerlendirmeleri yinelemesi ve CHP’nin iktidar olduğu dönemde CHP’yi ve inkılapları sert bir şekilde eleştirmesidir. Şüphesiz ki, Büyük Doğu Dergisi’nin CHP ve inkılaplara karşı takınmış olduğu sert tavır devlet mekanizmasını harekete geçirmiş, derginin CHP iktidarı ile iyi ilişkiler kuramamasına neden olmuş, Necip Fazıl Kısakürek ve derginin Devletin yakın takibine alınmasına yol açmıştır. Bu bağlamda çalışma, Cumhuriyetin ve inkılapların halka benimsetilmeye çalışıldığı CHP iktidarı döneminde Büyük Doğu Dergisi ile devlet mekanizması arasındaki çekişmenin ayrıntılı bir şekilde ortaya konulması açısından önem arz etmektedir

Anahtar Kelimeler: