Abstract:

Tarih boyunca Türk devletlerinde ordu ile siyasetin iç içe girdiği görülmektedir. Bu bağlamda Osmanlı Devleti’nde de böyle iç içe geçmiş bir yapının mevcut olması devletin son zamanlarında darbe girişimlerine maruz kalmasına sebep olmuştur. Osmanlı Devleti yıkıldıktan sonra yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucularının asker kökenli olmalarından dolayı cumhuriyetin başlangıç yıllarında askerin siyasetten uzaklaşmasına sebep olsa da bu durum çok partili hayata geçişle beraber tekrar değişir. Bilhassa 1950 seçimiyle değişen iktidardan rahatsız olan askeri kesim kışladan çıkarak Türk halkını 1960 darbesiyle tanıştırır. Askeri vesayet, seçimle iş başına gelen sivil iktidarı düzeni tesis etmek adına iktidardan uzaklaştırsa da en büyük darbeyi demokrasiye vurmuştur. 1971 muhtırasıyla askerin sisteme dolaylı yoldan müdahale ettiği görülür. Asker ve sivil iktidar arasında yaşanan bu çatışmanın en ağır örneği 1980 darbesidir. Ülkedeki iç çatışma ve çözülemeyen ekonomik krizin yanı sıra siyasilerin de uzlaşmaz tavrı sonucunda ordunun yönetime bir kez daha el koyar. Türk siyasal hayatında ordunun-siyasete sürekli olarak müdahale etmesi, tarihimizde darbenin bir gelenek haline gelmesine yol açmıştır. Bu çalışmada tarihimiz boyunca ordunun devlet yönetiminde ve siyasette ne kadar etkili olduğu irdelenecektir

Keywords: