Özet:

Dil, şekil ve içerik yönünden gelişme ve yenilenme özelliklerine sahip diğer herhangi bir varlık gibidir. Bu çalışma, Arap dilindeki yeni bir olguyu, Arapçada daha önceden bulunmayan yeni izafetlerin kullanımı olgusunu, söz konusu kullanımları öncelikle nahiv ilmi açısından dikkate alarak araştırmayı hedeflemektedir. Daha sonra bu olgunun, yalnız kendi kendine değil aynı bağlamda bulunan diğer yapısal unsurlarla ortaya çıkan retorikal etkisini de meani ilmi açısından ele almaktadır. Retorik ile burada kastettiğimiz, nazmın güzellikleri ve nahiv ilmiyle bilinen şeydir ki bu da zaten belağatın ruhu ve metin ile metin olmayanları ayırma kriteridir. Çalışmada modern şiir çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Bunun sebebi ise bu dönem şiirinin eski dile karşı reformcu yapısı ve yenilik ruhuna sahip olmasıdır. Çalışmaya araştırmanın önemi ve hedefinin yer aldığı giriş bölümü ile başlanmış ve çalışmanın dayanak noktaları detaylıca açıklanmıştır. Çalışmada öncelikle izafet konusu üzerinde durulmuş, bunun da ikiye ayrıldığı ifade edilmiştir. Bunlar manevi ve lafzi izafettir. Manevi izafet, hakiki ya da halis izafet olarak da adlandırılmaktadır. Bu izafet türü mudâfın tanımını ya da özelliklerini açıklar. Burada mudâf öğesi, tanımlayıcı değildir ‘evin anahtarı’ örneğindeki gibi ya da mudaf tanımlanmıştır ‘Hakimin kâtibi’ örneğindeki gibi. Manevi izafet, eğer muzafun ileyh marife olursa muzafın tanımını verir. ‘Muhammed’in arkadaşı geldi’ örneğinde olduğu gibi. Ancak muzafun ileyh nekra olursa muzafın özelliğini ifade eder, ‘öğrencinin kitabı’ tamlaması buna örnek teşkil eder. Manevi izafet olarak isimlendirilir, çünkü bu lafza rücu eder. Zira burada tamlananın tanımını ya da özelliğini vermektedir. Hakiki olarak isimlendirilmiştir çünkü buradan amaç muzafın, muzafın ileyhe nispetidir. Lafzi ya da mecazi izafet ise muzafın tanımını ya da özelliğini açıklamaz. Buradaki asıl amaç, tenvinin ya da tesniye ve cemi nunlarının hazfedilerek lafzın kolaylaştırılmasıdır. Lafzi olarak isimlendirilmiştir çünkü yararı sadece lafza rücu eder ve lafzı nunların hazfleriyle kolaylaştırır. Mecazi olarak adlandırılır çünkü asıl amaç izafet yapmak değildir. Çalışmada modern şairlerin izafet konusundaki yenilikleri üzerinde durulmuştur. Burada munfasıl zamirin izafeti konusuyla karşılaşılmıştır. Zira Arapçada muzafun ileyh, nekra olan muzafın tanım anlamı kazanması için muttasıl zamir olarak gelir. Fakat Arapçada muzafun ileyh munfasıl zamir olarak gelmez. Çünkü munfasıl zamirin, muttasıl zamirin aksine cer konumunda gelmesi Arapçanın üslup özelliklerinde yer almamaktadır. Buna rağmen modern şairlerin şiirlerinde munfasıl zamirlerin cer konumunda muzafun ileyh olarak yer aldığı görülmektedir. Bunun yanında çalışmada ismi fâilin izafeti gibi yeni bir olgu da ele alınmıştır. Eğer ismi failler, fiillerin anlamlarını taşıyorsa, izafet, nida ve tarif açısından diğer ismi failler gibi amel edilmez. Modern şiirde ismi faillerin muzafun ileyh olarak geldiği örnekler de göze çarpmaktadır. Bu da Arap dilinin kurallarında ye almayan yeni bir durumdur. Çalışmada yeni kullanılan izafet halleri üzerinde durularak bu durum sonuç kısmında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: