Abstract:

Geçmiş zaman sıfat-fiili olan /dUk/ ekli yapılardan gelişen çekimli fiiller üzerinde yeterince çalışma yapılmamış ve bütün hâlinde ele alınmamıştır. Bu makalede şahıs ekli-şahıs eksiz biçimleri ve olumlu-olumsuz görünüşleriyle tarihî metinlerde farklı özellikler taşıyan bu fiil çekimini konu eden çalışmaları tenkit ederek Eski Türkçeden Osmanlı Türkçesine kadarki evrede ele almak ve yeni verilerle ekin Eski Anadolu Türkçesindeki vaziyetini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu çalışmada esas olarak /dUk/ sıfat-fiilinin geçmiş zaman kipini meydana getirdiği tezi işlenmiştir.Türkçede yarım yargı bildiren sıfat-fiil yapılarından tam yargı bildiren çekimli fiiller oluşabilir. Bildirme kipleri esas itibarıyla bu şekildedir. Bunlardan /mIş/ ekli geçmiş zaman sıfat-fiili Eski Anadolu Türkçesinde sayıca az örneklerle, Osmanlı Türkçesinde daha bol olarak çekimli fiil karakterinde görülür. /AcAk/ ekli gelecek zaman sıfat-fiilinden bildirme kipi ancak Osmanlı Türkçesi döneminde gelişmeye başlar. /dUk/ ekli geçmiş zaman sıfat-fiilinin de bilhassa Eski Anadolu Türkçesi döneminde, dağınık veriler bir araya getirilerek ele alındığında bildirme kipi karakteriyle ortaya çıktığı görülmektedir

Keywords: