Özet:

Hidrolik iletkenlik mühendislik jeolojisi ile ilgili projelerde suyun zemin taneleri arasındaki iletiminin sayısal ifadesi olarak 19. yüzyılın son dönemlerinden beri kullanılmaktadır. Hidrolik iletkenliğin doğrudan belirlenebilmesi için sabit ve düşen seviyeli permeabilite deneyleri örneklerin tane boyu dağılımları ile uygun olacak şekilde yaygın olarak tercih edilmektedir. Sabit ve düşen seviyeli permeabilite deneylerinin yapılabilmesi için arazi çalışmalarının gerçekleştirilmesi ve örselenmemiş örnek alınması gerekmektedir. Örnekleme çalışmalarının zaman alıcı ve zor olması nedeniyle birçok araştırmacı tarafından hidrolik iletkenlik değerinin zemin malzemelerinin fiziksel özelliklerinin kullanılarak belirlenmesine yönelik olarak görgül eşitlikler önerilmiştir. Önerilen bu görgül eşitliklerin birçoğu ise boşluk oranı, porozite, özgül yüzey, Atterberg limitleri ve tane boyu dağılım eğrisi ile ilişkili parametreleri içermektedir. Araştırmacılar tarafından önerilen bu eşitlikler zemin malzemelerinin fiziksel özellikleri ile ilgili sınırlamalara sahip olmasından dolayı özellikle ince taneli zemin malzemelerinin hidrolik iletkenlik değerlerinin tahmininde kullanılamamaktadır. Bu çalışma kapsamında hidrolik iletkenlik ile zeminlerin fiziksel özellikleri arasındaki ilişkinin ortaya konulabilmesi için arazi çalışmaları sırasında 15 farklı lokasyondan alınan örnekler üzerinde düşen seviyeli permeabilite deneyleri, tane boyu dağılım analizleri, Atterberg limitleri deneyleri gerçekleştirilmiştir ve tane boyu indeksi değerleri hesaplanmıştır. Deneysel çalışmalar sonucunda elde edilen veriler kullanılarak yapılan istatistiksel analizlerde çakıl tane boyu oranı %10’un altında olan örneklerin hidrolik iletkenlikleri ile tane boyu indeksi değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı (R2=0,94) bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: