Özet:

Özet: Yirminci yüzyılınönemli yazarlarından biri olarak nitelendirilen Franz Kafka'nın yapıtları, tiyatro sanatı açısından fazlasıyla dikkat çekici unsurlar içermektedir. Tiyatro sanatı bağlamında önemli gelişmelere sahne olmuş bir dönem olan yirminci yüzyıl boyunca Kafka'nın eserlerinden yapılan uyarlamalar bu iddiayı destekler niteliktedir. Kafka'nın roman ve hikâyelerinden yapılan uyarlamaların yanında, yazarın yarattığı kurgusal dünyanın, hatırı sayılır sayıda uyumsuz tiyatro oyununda tezahür etmesiyse, yazarın eserlerindeki öğelerin, tiyatro kuramları açısından verimli bir araştırma alanı olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla Kafka ve onun eserlerinde betimlediği dünya, tiyatronun gerek uygulama gerekse kuramsal alanı için son derece önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Bu durumun doğal bir getirisi olarak, Kafka üzerine yapılan incelemelerin çoğu, yazarın roman ve hikâyeleri üzerindeki teatral unsurlar üzerine odaklanmıştır. Bununla birlikte Kafka'nın ardında, kendisinin bir oyun yazarı olarak da değerlendirilmesine imkân veren, tamamlanmamış bir tiyatro oyunu bırakmış olması dikkate değer fakat çoğunlukla göz ardı edilmiş bir husustur. Kafka'nın 1916 yılının sonlarında yazdığı “Mezar Bekçisi” adlı tamamlanmamış oyunu, yazarın tiyatroyla olan yakın ilgisini ortaya koymaktadır. Kafka'nın 1917 yılında yazmış olduğu “Avcı Gracchus” adlı kısa hikâyesinin, bu oyunla koşut özellikler taşımasıysa, bahsi geçen eserlerin bir arada okunabilmesine olanak tanımaktadır. Söz konusu varsayımsal olanağı çıkış noktası olarak alan bu makalenin temel hedeflerinden biri, Franz Kafka'nın “Mezar Bekçisi” ve “Avcı Gracchus” adlı eserlerine yönelik dramaturjik bir yaklaşım getirmektir. “Mezar Bekçisi” ve “Avcı Gracchus”'un dramaturjik çözümlemelerini sunan makale, daha sonra, bahsi geçen eserlerin birlikte okunmak suretiyle sahneye taşınabileceği fikrini tartışmaya açmaktadır. Bu bağlamda çalışma, yazılacak bir ara oyunun, “Mezar Bekçisi” ve “Avcı Gracchus”'un bütünlüklü bir şekilde sahnelenebilmesine katkı sağlayacağını göstermeye çalışmaktadır. Ayrıca makale, Richard Wagner'in “bütüncül tiyatro” kavramıyla, Adolphe Appia'nın görüşlerinin, “Mezar Bekçisi” ve “Avcı Gracchus”'un sahnelenmesi aşamasında faydalanılabilecek önemli referans noktaları olduklarını göstermeye çalışmaktadır. Makalenin bir başka amacıysa, “Mezar Bekçisi” ve “Avcı Gracchus” arasında köprü kurabilmesi amacıyla yazılan ara oyun ışığında, yirminci yüzyıl tiyatro kuramlarını şekillendirmiş olan Wagner ve Appia'nın sahneleme anlayışlarından, yirmi birinci yüzyılda, tiyatronun uygulama alanında nasıl yararlanılabileceğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler: