Özet:

İnsanların karakterleri onların toplum içerisinde sergiledikleri davranışlara göre adlandırılır. Her insan bir kimliğe sahip olmakla birlikte bu kimliği yansıtan belirli karakter özelliklerini de taşır. Karakter ile ilgili sözcükler ise her yörede farklı şekillerde adlandırılabilir. Konuşma dilinde bulunan fonetik ve morfolojik farklılıkların zemini çok eski zamanlarda meydana gelmiş ve bu farklılıklar ağız olarak adlandırılmıştır. Yöreden yöreye göre değişiklik gösteren ağız özellikleri, söz varlığına da yansımış olup faklı şekillerde adlandırmaların oluşmasına sebebiyet vermiştir. Fonetik ve morfolojik özeliklerin tespitinin önemi kadar söz varlığında yer bulan adlandırma faaliyetleri de bir o kadar önem taşımaktadır. Dolayısıyla dilin canlı bir varlık olması onun bünyesinde yer alan dinamikleri de değişime uğratmıştır. Buna bağlı olarak ağız özelliklerinin tesir ettiği sözcüklerin tespit edilerek kayıt altına alınması, söz varlığının hem eski hem de kullanımda olan biçimleriyle görülebilmesini sağlar. Teknolojik ilerleme ve günümüzdeki iletişim imkânlarının genişlemesi nedeniyle ağız özelliklerinin belgelenmesinin veyahut muhafaza edilmesinin değeri bir kat daha artmıştır. Türkiye Türkçesi ağızlarında bulunan söz varlığı kültürel mirasa katkıda bulunan canlı bir hazinedir. Bu çalışmada Derleme Sözlüğü taranarak Türkiye Türkçesi ağızlarında yer alan olumsuz anlama sahip olan karakter adları tespit edilecek, tematik ve yapı bakımından tasnife tabi tutulacaktır. Bu kapsamda ulaşılan veriler sayısal verilere dayalı olarak sonuç bölümünde sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: