Abstract:

250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 250 milyon TL’sını aşmayan ekonomik birimler veya girişimler, Kobi olarak tanımlanmaktadır. 2020 yılı verilerine göre Türkiye'de faaliyet gösteren işletmelerin %99.76'sı küçük ve orta büyüklükte işletme niteliğinde olup istihdamın %72'si ile üretimin %42.75'ini gerçekleştirmektedirler. Yani kobiler üretimin ve ekonominin motoru niteliğindedir. Bu çalışmada bankacılık sektörünce kobilere sağlanan kobi kredileri ve ekonomik büyüme ilişkisi 2007 - 2021 dönemi üçer aylık verileri ile incelenmiştir. Bağımlı değişken olarak GSYH, bağımsız değişkenler olarak bankacılık sektörü kümülatif kobi kredileri, diğer krediler, bankalarca TL üzerinden açılan ticari kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı ile M2 para arzının GSYH’ya bölünmesiyle elde edilen finansal gelişme ölçütü alınmıştır. İnceleme dönemi Global kriz ve COVID-19 salgını gibi ekstrem koşulları kapsadığından ve bu tür ekstrem koşullarda verilerde sapmalar tespit edildiğinden yöntem olarak Robust En Küçük Kareler yöntemi S-tahmincisi tercih edilmiştir. Bu ekstrem koşulları temsilen modele bir kukla değişken eklenmiştir. Analiz sonuçları kobi kredileri ve GSYH arasında beklentilere uygun bir şekilde pozitif yönlü ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Benzer şekilde, diğer kredilerin GSYH ile ilişkisi de pozitif yönlü ve istatistiki olarak anlamlıdır. Ayrıca, finansal gelişme ölçütünün GSYH ile ilişkisi de istatistiksel olarak anlamlı ama negatif yönlüdür. Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisinin yönü iktisadi yazında da tartışmalıdır. Kredi faiz oranı ile GSYH ilişkisi de istatistiki olarak anlamlı ve negatif yönlüdür. Kukla değişkenin GSYH ile negatif yönlü ilişkisi ekonomik kriz ve salgın koşullarının ekonomiyi olumsuz yönde etkilediğini gösterirken, kobi kredilerinin GSYH ile pozitif yönlü ilişkisi kobilerin desteklenmesi gerektiğini göstermektedir.

Keywords: