Özet:

Sîbeveyhi (ö. 180/796), Basra dil okulu öncülerinden olup günümüze ulaşan Arap dil gramerine dair yazılmış ilk hacimli eser olan el-Kitâb’ın yazarıdır. Sîbeveyhi, bu eserinde kendi görüşlerinin yanı sıra başta hocası Halîl b. Ahmed (ö. 175/791) ve Yûnus b. Habîb (ö. 182/798) olmak üzere dönemin önemli dilcilerinin görüşlerine yer vermiştir. Ayrıca eserde Sîbeveyhi’nin hem doğrudan hem de hocaları vasıtasıyla Araplardan yaptığı pek çok nakil yer almaktadır. Genç yaşta vefat etmesine rağmen Sîbeveyhi, alanda otorite kabul edilmiş, eseri asırlarca ders kitabı olarak okutulmuş ve alanla ilgili yazılan bütün eserlere doğrudan veya dolaylı olarak kaynaklık etmiştir. Yazıldığı günden günümüze kadar eser ve yazarı üzerine onlarca çalışma yapılmasına rağmen ülkemizde Sîbeveyhi ve el-Kitâb’ı üzerine yeteri kadar çalışma yapılmamıştır. Prof. Dr. Ali Bulut’un kaleme aldığı “Nahvin Öncülerinden Sîbeveyh” adlı kitap, alandaki açığı kapatmaya yönelik atılmış önemli bir adımdır.

Anahtar Kelimeler: