Özet:

Bu çalışma, Mary Shelley’nin Frankenstein or the Modern Prometheus romanının Türkçedeki yolculuğu bağlamında, Türkçe çeviri edebiyat dizgesinde ilk Frankenstein çevirmeni olarak sunulan Giovanni Scognamillo’yu incelemeyi amaçlamaktadır. Çevirmen-yazar Giovanni Scognamillo bu çalışmada, çevirinin toplumsal olgular tarafından düzenlenen bir pratik olarak kavramsallaştırıldığı ve toplumsal dizgeye ait eyleyicilerin merkeze taşındığı çeviri sosyolojisi çerçevesinde ele alınmış, bununla birlikte, kültürlerarası aktarım etkinlikleri, eyleyiciler ve kültürel aracılar kavramları çerçevesinde incelenmiştir. Çalışma, kültürel aktarım etkinlikleri gerçekleştiren eyleyicilerin kültürel aracılık rolleri bağlamında Giovanni Scognamillo’nun kültürel ve sanatsal etkinliklerini gözden geçirerek Scognamillo’yu çevirmen rolüyle birlikte edebiyat, sanat, resim, müzik, tasarım gibi çeşitli kültürel ve sosyal alanlarda; farklı diller aracılığıyla ve uzamsal sınırlarda aktarım etkinlikleri gerçekleştiren bir kültürel aracı (Meylaerts & Gonne, 2014) olarak da konumlandırmıştır. Çalışma aynı zamanda, çeviri metnin üretiminde kültürlerarası aktarımın eyleyicisi olan çevirmenin tüm çeviri ve alımlama süreçlerinin merkezi konumdaki bir parçası olduğunu vurgulamıştır. Çevirmen-yazar Giovanni Scognamillo’nun, çeşitli kültürlerarası aktarım etkinliklerinde bulunan bir kültürel aracı olarak edebiyat ve sinema dünyasını biçimlendirmedeki katkısını sahip olduğu habitus ve çeşitli sermayelere de odaklanarak incelemiştir. Çalışma, Scognamillo’nun Frankenştayn çevirisini kendi habitus’u ve sermayeleri doğrultusunda biçimlendirdiğini ve çeviri metni, çevirinin alımlanma koşullarına uygun olacağını öngördüğü biçimde bir sinemacı yatkınlığıyla üretmiş olduğunu öne sürmektedir.

Anahtar Kelimeler: